Ιράν, Πέντε Γιουνανί στη χώρα των Φαρσί!

[dimosf]

Σε ένα μικρό αγγείο του 2ου μισού της 3ης χιλιετίας π.Χ. είναι ζωγραφισμένη μια κατσίκα σε 5 διαδοχικά στιγμιότυπα.

Πλησιάζει το δέντρο, προσπαθεί και ανεβαίνει να φάει και στο τέλος προσπαθεί να κατέβει.
Ίσως πρόκειται για το πρώτο κινούμενο σχέδιο (animation) στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Η κατατοπιστική πινακίδα έχει αποτυπωμένη όλη την εικονογράφηση και φαίνεται πολύ καλά η παραπάνω προσπάθεια της κατσίκας αλλά και του ζωγράφου να την αποτυπώσει!

(Από http://disaki.blogspot.gr/2015/03/3.html)

[McElk]

Πετυχημένος τίτλος ιστορίας ! Μου αρέσουν αυτές οι ρίμες.       Υποψιάζομαι ότι περισσότερο ενδιαφέρον θα έχει το μετά την Τεχεράνη μέρος του ταξιδιού. Καλή συνέχεια. 

[dimosf]

Με εντυπωσίασαν ακόμα

οι πλάκες με κείμενα σε σφηνοειδή γραφή,

η μούμια ενός νέου άντρα που σκοτώθηκε σε αλατωρυχείο πριν περίπου 800 χρόνια

και κάποια γλυπτά με έντονη ελληνική επιρροή.

[dimosf]

Φυσικά δεν ήταν τα μόνα μιας και αρκετά ακόμα από τα εκθέματα ξεχωρίζουν.

Τα ζωόμορφα αντικείμενα (αγγεία και κάποια με ρόδες, ίσως παιχνίδια),

μερικά από τα κομμάτια μεγάλης γλυπτικής,

μια στήλη με κείμενο στα Ελληνικά και άλλα πολλά.

[dimosf]

Το ανάγλυφο με τον βασιλιά στο θρόνο του

και τα τμήματα των ανάγλυφων από τις σκάλες από την Περσέπολη είναι καταπληκτικά και 2 μέρες μετά θα βλέπαμε πολλά από τα αριστουργήματα της μνημειακής, Πέρσικης γλυπτικής στα ερείπια της μεγάλης πρωτεύουσας της Περσίας του 6ου ως και 4ου αι. π.Χ.
Ένα άλλο ξεχωριστό «έκθεμα» βρίσκεται μέσα σε μια προθήκη στην είσοδπ του μουσείου.

Πρόκειται για αντίγραφο του «Κυλίνδρου του Κύρου» που το πρωτότυπο βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο (περίεργο, ε!) και το οποίο οι Ιρανοί διεκδικούν με νομικά μέσα (βρε τι μου θυμίζει). Το 2010 οι Βρετανοί το «δάνεισαν» στο μουσείο της Τεχεράνης, αρχικά για 4 μήνες αν και τελικά έμεινε οκτώ.
Αντιγράφω από την ιστοσελίδα ΕΝΩΜΕΝΟΙ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΏΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ (http://www.humanrights.com/el/what-are-human-rights/brief-history/cyrus-cylinder.html)
«ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
Ο Κύλινδρος του Κύρου (539 π.Χ.)
Το 539 π.Χ., τα στρατεύματα του Κύρου του Μεγάλου, του πρώτου βασιλιά της αρχαίας Περσίας, κατέκτησαν την πόλη της Βαβυλώνας. Αλλά οι επόμενες ενέργειές του ήταν αυτές που σήμαναν μια μεγάλη πρόοδο για τον Άνθρωπο. Ελευθέρωσε τους σκλάβους, διακήρυξε ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν τη θρησκεία τους και εδραίωσε φυλετική ισότητα. Αυτές και άλλες αποφάσεις καταγράφηκαν σε ένα κύλινδρο από ψημένο πηλό στην Ακκαδική γλώσσα με σφηνοειδή γραφή.
Το αρχαίο αυτό αρχείο, γνωστό σήμερα ως Κύλινδρος του Κύρου, θεωρείται ως ο πρώτος χάρτης ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο. Έχει μεταφραστεί και στις έξι επίσημες γλώσσες του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και οι διατάξεις του προσομοιάζουν με τα τέσσερα πρώτα άρθρα της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.»

[dimosf]

Γεμάτοι νέες γνώσεις και όμορφες εικόνες για ένα μεγάλο πολιτισμό που είχε μεγάλη σχέση με τον τόπο μας αλλοτινών καιρών, εγκαταλείψαμε το μουσείο με προορισμό το μεγάλο παζάρι της πόλης. Όπως μας είπε ο Hamid το παζάρι αυτό, σε αντίθεση με αυτά του Σιράζ και του Εσφαχάν, που σε μεγάλο βαθμό έχουν τουριστικό χαρακτήρα, είναι περισσότερο της καθημερινότητας.

Ξανά στο χάος της κίνησης της Τεχεράνης και τελικά το βανάκι μας άφησε

κάπου κοντά στην κεντρική είσοδο του παζαριού. Όπως όλα τα παζάρια της ανατολής και φυσικά του Ιράν, πρόκειται για μια «πόλη μέσα στην πόλη». Αμέτρητα δρομάκια διακλαδίζονται σε ένα δαίδαλο με καταστήματα, συνήθως οργανωμένα κατά είδος εμπορεύματος.

Δεν έχω δει τόσο κόσμο μαζεμένο σε εμπορικό τόπο ποτέ στη ζωή μου. Κυριολεκτικά «χάνει η μάνα το παιδί…». Βέβαια το γεγονός της επερχόμενης Πρωτοχρονιάς αυξάνει κατακόρυφα και την κίνηση στους δρόμους και τον κόσμο στις αγορές.
Και μιας και μιλάμε για Πρωτοχρονιά, ήρθε η ώρα να πούμε μερικά πράγματα για το ημερολόγιο. Οι Ιρανοί, οι Αφγανοί και κάποιοι άλλοι εκεί γύρω έχουν πρωτοχρονιά στην Εαρινή Ισημερία που την ονομάζουν ΝοΡουζ (Νέα Μέρα). Η μέτρηση των ετών ξεκινάει 621 χρόνια μετά από εμάς και έτσι έχουν τώρα 1394. Οι 6 πρώτοι μήνες τους έχουν από 31 μέρες, οι επόμενοι 5 από 30 και ο τελευταίος 29 ή 30
ανάλογα αν ο χρόνος είναι ή όχι δίσεκτος. (http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B5%CF%81%CF%83%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%B9%CE%BF)
Το θέμα είναι πως το ημερολόγιο αυτό είναι επίσημο. Σε κάποιο ξενοδοχείο που πήγαμε δύο φορές, την πρώτη μας έδωσαν απόδειξη στα αγγλικά και η ημερομηνία ήταν η δική μας. Τη δεύτερη η απόδειξη ήταν στα φαρσί και ήταν αυτή των μείον 621 χρόνια.
Η Πρωτοχρονιά αυτή είναι η μεγάλη γιορτή τους με διακοπές γύρω στις 10 ημέρες και με συνήθειες που κάποιες θυμίζουν κάποιες αντίστοιχες δικές μας. Ταξιδεύουν (τα ξενοδοχεία που μείναμε ήταν γεμάτα Ιρανούς), αγοράζουν καινούρια πράγματα (κυρίως ρούχα) και βάφουν αυγά (!!!) (άνοιξη γαρ και οι κότες γεννούν πολύ).

[dimosf]

Έτσι και στο παζάρι και γύρω από αυτό. Δεκάδες οι μικροπωλητές που πούλαγαν κάθε είδους μπιχλιμπίδι (αρέσκονται πολύ σ’ αυτά), όπως ψευτοκοσμήματα, παιγνίδια, μικρά χάρτινα αερόστατα, και ρούχα. Ένας μικροπωλητής πουλούσε πολύχρωμα σουτιέν και ένα τσούρμο μαυροτσαντοροφορεμένες ιρανές είχανε πέσει πάνω να ψωνίσουν. Σηκώνω τη μηχανή να απαθανατίσω τη σκηνή και βλέπω να μαυρίζει ο φακός. Δεν ήταν τσαντόρ. Ήταν το χέρι ενός νεαρού μικροπωλητή που μου έδωσε να καταλάβω πως έπρεπε να την κάνω αλά γαλλικά. Ποιούμενος την ανάγκη φιλότιμο κατέβασα τη μηχανή και σφυρίζοντας αδιάφορα συνέχισα. Έξω από την κεντρική πύλη είναι μια πλατεία. Από κάτω είναι μια υπόγεια αγορά μόνο για χρυσά κοσμήματα. Από πάνω γινόταν μια μάζωξη με πολλές φωνές (μόνο άντρες). Ήταν το χρηματιστήριο χρυσού(!!!). Τύποι με πολύ έντονο ύφος και στεντόρεια φωνή σημειώνουν σε κάτι χαρτάκια ανεβάζοντας και κατεβάζοντας, αναλόγως, την τιμή του χρυσού στη χώρα. Εκεί στο πόδι!! Απίστευτο θέαμα. Όταν ο Δημήτρης σήκωσε τη μηχανή να φωτογραφίσει του την πέσανε μερικοί τύποι με άγριες διαθέσεις και θέλανε να του πάρουν τη μηχανή.
-Tourist, tourist! Only photo!
Ε, ρε φίλε, μπλέξαμε. Οι τύποι επιμένανε και να που εμφανίζεται ένας μπάτσος. Και τώρα; Ευτυχώς αυτός φάνηκε πιο διαλλακτικός. Κάτι τους είπε, κάτι του είπανε, κάτι τους ξανάπε και γυρνώντας στον Δημήτρη του λέει:
-O.K. go!
Λες να ξεμπλέξαμε τόσο εύκολα; Κι όμως. Ξεμπλέξαμε.
Είπαμε τότε να μπούμε λίγο στο παζάρι να δούμε τι γίνεται εκεί μέσα. Μπαίνεις στο ρεύμα και σε πάει. Ούτε να σταματήσεις είναι εύκολο ούτε να αλλάξεις κατεύθυνση. Κυριολεκτικά ο ένας στο σβέρκο του άλλου. Εκεί αν πάσχεις από αγοραφοβία έχεις πάθει χοντρή κρίση!
Το πρώτο αυτό κομμάτι είχε είδη για το σπίτι. Πιάτα, κατσαρολικά

και πολλά,

μα πάρα πολλά διακοσμητικά.

[dimosf]

Που και που ρούχα.

Ήταν όμως τέτοια η κατάσταση ασφυξίας που σε ένα σημείο που μας έπαιρνε γυρίσαμε και με τα πολλά ξαναβγήκαμε.

Κινήσαμε να πάμε να βρούμε το βαν και στο δρόμο χαζεύαμε αυτά που γίνονταν γύρω μας και να τραβάμε φωτογραφίες. Είδα ένα πολύ όμορφο κτίριο και δίπλα σε μια κολώνα ένα τεράστιο πορτρέτο του θρησκευτικού ηγέτη της χώρας. Σηκώνω τη μηχανή και τραβάω δύο πόζες. Δεν προλαβαίνω να κατεβάσω τη μηχανή και βλέπω μπροστά μια βλοσυρή φάτσα κάτω από ένα πηλίκιο.
-Delete it!
-What?
-Delete the photos!
Εδώ βάζεις την ουρά στα σκέλια και υπακούς. Δεν παίζουν μ’ αυτά. Υπό το άγριο και άγρυπνο βλέμμα του, σβήνω τις δύο φωτογραφίες και αφού ελέγχει ότι πράγματι τις έσβησα γυρνάει στο πόστο του, Είναι ο φρουρός του Ανώτατου Δικαστηρίου της χώρας! Αυτό ήταν το κτίριο που είχε σαγηνέψει το φακό της μηχανής μου!
Εκείνη τη μέρα, με όλα αυτά που γίνανε, συνειδητοποίησα πόσο προσεκτικός πρέπει να είσαι και πάλι δεν μπορείς πάντα να μαντέψεις αν αυτό που κάνεις επιτρέπετε ή όχι.

[dimosf]

Τελικά βρήκαμε το βαν και αφού φτάσαμε στο ξενοδοχείο, φορτώσαμε τα πράγματα και ξεκινήσαμε για το αεροδρόμιο.

Πριν φτάσουμε περάσαμε από την πλατεία Azadi (Ελευθερίας).

Η πλατεία είναι τεράστια με πολλά σιντριβάνια και στο κέντρο ένα πύργο με τη μορφή μιας ιδιαίτερης αψίδας και ύψος 50μ.. Φτιαγμένος από λευκό μάρμαρο και με ένα συνδυασμό Ισλαμικής και Σασσανιδικής αρχιτεκτονικής, είναι το σύμβολο της σύγχρονης Τεχεράνης. Κατασκευάστηκε το 1971 για να γιορταστούν τα 2500 χρόνια της Περσικής Αυτοκρατορίας και ονομάστηκε αρχικά Shahyad Aryamehr (Πύργος Μνήμης των Βασιλέων), για να μετονομαστεί σε Borj-e Azadi (Πύργος της Ελευθερίας), μιας και σε αυτή την πλατεία ξεκίνησαν οι μεγάλες αναταραχές που οδήγησαν στην πτώση του Σάχη και την εγκαθίδρυση του Ισλαμικού κράτους το 1979.
Για να σταματήσουμε ούτε λόγος. Η κίνηση απερίγραπτη. Έτσι ο οδηγός μας έκανε ένα κύκλο της πλατείας όσο πιο αργά τον έπαιρνε και έτσι μπορέσαμε να βγάλουμε μια δυο φωτογραφίες του εντυπωσιακού μνημείου.
Φτάσαμε στο αεροδρόμιο, ξεφορτώσαμε τα πράγματα, χαιρετίσαμε τους δυο νέους Ιρανούς φίλους μας και μπήκαμε στην αίθουσα αναχωρήσεων του αεροδρομίου.
-Ώ, ρε φίλε, τι γίνεται τώρα;
Όλα στα φαρσί.
-Do you need any help? Where are you going?
-To Shiraz.
-I am going to Shiraz too. The check in has not open yet.
Έτσι γνωρίσαμε τη Shahin, Περσίδα συνταξιούχο δασκάλα, μετανάστη στη Νορβηγία, που είναι από το Σιράζ και ζει έξι μήνες στο Ιράν και έξι στα παιδιά της στο Όσλο.

Κάτσαμε σε ένα μαγαζί να τσιμπήσουμε κάτι. Η Shahin αρκέστηκε σε ένα τσάι. Μας ρώτησε σε ποιο ξενοδοχείο θα μέναμε αλλά δεν το ήξερε.
Στην ώρα μας κάναμε check in και πήγαμε στην πύλη μας. Μπήκαμε στο αεροπλάνο, βολευτήκαμε και ετοιμαστήκαμε για την πτήση μας. Το αεροπλάνο τα είχε τα χρονάκια του και ένα ρετουσάρισμα το ήθελε. Ήλπιζα πως δεν θα είχε την ίδια ανάγκη και στα μηχανικά του μέρη. Τέλος πάντων. Το ταξίδι ήταν μια ωρίτσα και πολύ καλό. Μόνο που είχε πολλά σύννεφα και δεν είδαμε τίποτα στη διάρκεια της πτήσης. Η προσγείωση ήταν εξαιρετική, αποχαιρετιστήκαμε με την Shahin και κατεβήκαμε. Καλώς ήλθαμε στο Σιράζ, την πόλη των Ποιητών.

Περισσότερες φωτογραφίες:
https://picasaweb.google.com/116213570543368398574/IRAN2015cTEHRAN1432015

Από το http://disaki.blogspot.gr/2015/04/blog-post_23.html

[dimosf]

2. Στο Σιράζ των ποιητών και των κήπων!

Σάββατο 14 Μαρτίου 2015 (Shanbéh 23 Espand 1393)
Στο αεροδρόμιο του Shiraz μας περίμενε ο Abbas, ο ξεναγός μας για το υπόλοιπο του ταξιδιού μας. Γέννημα, θρέμμα του Shiraz με ηλικία κάτι λιγότερο από 40 χρονών, λαλίστατος και «γάτα»!! Μέσα σε όλα και όπως όλοι οι Πέρσες πρόθυμος να βοηθήσει και να λύσει όποιο πρόβλημα παρουσιάζονταν. Έξω από το αεροδρόμιο μας περίμενε ο Samad με το βαν του. Και αυτός θα ήταν μαζί μας για όλο το υπόλοιπο του ταξιδιού μας. Γύρω στα 60, από το Ιρανικό Αζερμπαϊτζάν με πατέρα Κούρδο και μάνα Τουρκάλα (!!!).Λιγομίλητος αυτός αλλά το ίδιο πρόθυμος να βοηθήσει όταν χρειαζόταν.
Φορτώσαμε και μπήκαμε στην πόλη. Το Shiraz, με περισσότερους από 1.500.000 κατοίκους είναι η 5η μεγαλύτερη πόλη της χώρας. Η κίνηση στους δρόμους ήταν το ίδιο χαοτική (για να μην πω περισσότερο) με την Τεχεράνη.

Φτάσαμε στο ξενοδοχείο, που έχει το όνομα του μεγάλου Σάχη του 18ου αι. Karim Khan Zand, και πήγαμε να πάρουμε τα κλειδιά. Ένα γκαρσόνι μας έφερε κρύο νερό αρωματισμένο με γιασεμί (εμένα σε ροδόνερο μου έφερνε). Ήταν ότι έπρεπε αυτό το καλωσόρισμα.
Ανεβήκαμε στα δωμάτια, ξεκουραστήκαμε λίγο και κατεβήκαμε στη ρεσεψιόν. Ακούγαμε μουσική από τον ημιόροφο. Ανέβηκα και έριξα μια ματιά.

Δύο νέα παιδιά έπαιζαν και τραγουδούσαν υπέροχα περσικά τραγούδια. Ο ένας με την κιθάρα του και ό άλλος με το παραδοσιακό όργανο Ταρ. Και όλα αυτά στο τσαγάδικο (Chay-Khaneh) που λειτουργεί εκεί. Φυσικά και κάτσαμε και απολαύσαμε καφέ, τσάι και μουσική. Εκτός από υπέροχα τραγούδια της Περσικής κλασσικής μουσικής παίζουν και τζαζ και ροκ κομμάτια. Σε ένα τους διάλειμμα πιάσαμε μαζί τους κουβέντα. Μας είπαν διάφορα για τη μουσική και τα όργανα της Περσίας και στο τέλος ο ένας από αυτούς έγραψε στο μπλοκάκι μου τα ονόματα σπουδαίων Περσών μουσικών που παίζουν διάφορα όργανα. Φυσικά μου έγραψε και το email του.

Κάτσαμε πάνω από μια ώρα και ετοιμαστήκαμε για μια βόλτα στο βραδινό Σιράζ.