Στη γη των Θεών!Το τριήμερο της Παναγίας πέρασε και οι ορδές γύρισαν στη βάση τους! Εμείς τότε αποφασίσαμε να πάμε προς τα βόρεια. Εκείνο το καλοκαίρι του 2005 ήταν δύσκολο μιας και ήταν το τελευταίο πριν τις Πανελλήνιες εξετάσεις της κόρης μας και όλος ο Ιούλιος πέρασε με τα φροντιστηριακά της μαθήματα.
Ήταν το πάρα πολύ μακρινό 1977, όταν φοιτητής ταξίδεψα για πρώτη φορά στα βόρεια πηγαίνοντας στον συγκάτοικό μου στη Θεσσαλονίκη. Ανεβαίνοντας με το λεωφορείο και αφού είχαμε περάσει τα Τέμπη αρκετή ώρα σε μια στροφή κόντεψε να μου φύγει το σαγόνι από την έκπληξη.
Πάνω στο δρόμο το πιο ωραίο μεσαιωνικό κάστρο που είχα δει!! Φυσικά μιλάω για το Κάστρο στον Πλαταμώνα. Η αλήθεια είναι ότι τότε ελάχιστα είχα ταξιδέψει. Αλλά ακόμα και σήμερα παραμένει ένα από τα ομορφότερα που έχω δει. Και έχω δει από τότε πολλά. Και στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες, κυρίως Ευρωπαϊκές! Από τότε πέρασα αρκετές φορές από εκεί και πάντα θαύμαζα την υπέροχη εικόνα. Ποτέ όμως δεν είχα σταματήσει, αν και μια χρονιά κάναμε διακοπές στην Πιερία, αλλά λίγο πιο βόρεια.
Ήταν εκείνη η δύσκολη χρονιά που αποφασίσαμε να περάσουμε μια εβδομάδα στην Κεντρική Μακεδονία και να «γεμίσουμε τις μπαταρίες» μας, λίγο πριν ξεκινήσει η ακόμα πιο δύσκολη και καθοριστική σχολική χρονιά.
Το ξεκίνημαΞεκινήσαμε νωρίς το πρωί από την Αθήνα. Οι κουμπάροι μας που θα πηγαίναμε μαζί ήταν στην Πτολεμαΐδα και έτι πήγαν νωρίτερα να κοιτάξουν και για δωμάτια. Βρήκαμε πάρα πολύ ωραία δωμάτια στην παραλία του Νέου Παντελεήμονα, στο Camping ΕΣΠΕΡΙΔΕΣ. Αφού τακτοποιηθήκαμε ρίξαμε μια βουτιά, κάτσαμε για φαΐ έξω από το Camping και πήγαμε για ξεκούραση. Το βράδυ είχε έξοδο στο Λιτόχωρο. Γνωστό σαν η πύλη για τον Όλυμπο, το Λιτόχωρο είναι χτισμένο στους πρόποδες του μυθικού βουνού. Έχει όμορφα κτίρια, μακεδονικού τύπου, μερικούς φαρδιούς δρόμους και πλατείες. Στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου είχε μια έκθεση για τη Ναυτική Παράδοση της πόλης (!!!!). Η αλήθεια είναι ότι αν και κοντά στη θάλασσα, επειδή είναι συνδεδεμένο με το βουνό των Θεών, δεν πάει το μυαλό ότι μπορεί επαγγελματικά να είχαν μεγάλη σχέση με τη θάλασσα. Και όμως!! Η έκθεση μας διαφώτισε σχετικά με τα ενδιαφέροντα εκθέματα και κυρίως το φωτογραφικό υλικό αλλοτινών εποχών.
Μετά την έκθεση κάναμε αρκετές βόλτες στο νυχτερινό Λιτόχωρο, κάτσαμε σε μια όμορφη πλατεία με τρεχούμενα νερά και αφού κάτσαμε να τσιμπήσουμε γυρίσαμε στα κρεβάτια μας αρκετά αργά.
Ω! Δία και σεις οι άλλοι Θεοί, καλώς σας βρήκαμε!!
Το προσκύνημα Μιας και ήρθαμε στη γη των Προγονικών Θεών το πρώτο που είχαμε να κάνουμε ήταν το «προσκύνημα» στο βουνό που οι πρόγονοί μας τοποθέτησαν και λάτρεψαν τους Θεούς τους. Δυστυχώς τα χρόνια πέρασαν και το να ανέβουμε ψηλά, όπως πριν από 12 χρόνια που το κάναμε, είναι από πάρα πολύ δύσκολο ως αδύνατο. Έτσι περιοριστήκαμε σε ότι μπορούσαμε να κάνουμε με το αυτοκίνητο. Βλέπεις ζούμε στην εποχή του «καβάλα παν στην εκκλησιά, καβάλα προσκυνάνε». Ευτυχώς που υπάρχει και η «τεχνολογία»! Ξεκινήσαμε λοιπόν για τα Πριόνια. Μέσα από το Λιτόχωρο ξεκινάει ο δρόμος που σύντομα γίνεται καλός χωματόδρομος. Η βλάστηση είναι πυκνή και η οδήγηση, αν και χρειάζεται προσοχή, είναι πολύ απολαυστική. Μόλις λίγο πιο πάνω από τα 900μ. υψόμετρο και πάνω στο δρόμο βρίσκεται το πρώτο από τα 4 καταφύγια του βουνού, αυτό στη θέση Σταυρός. Το προσπεράσαμε και σε λίγο φτάσαμε στο μεγάλο χώρο με τα πολλά αυτοκίνητα στη θέση Πριόνια. Βρίσκεται σε υψόμετρο 1100 μ. και μέχρι το 1920 λειτουργούσαν εκεί νεροπρίονα. Από εκεί και το όνομα.
Σήμερα έχει διαμορφωθεί ένας μεγάλος χώρος για στάθμευση, μιας και από εκεί ξεκινά η πλειοψηφία των ορειβατών προς τα πιο ψηλά και τις κορυφές, και ένα υποτυπώδες αναψυκτήριο-εστιατόριο, σαν ξύλινη καλύβα που προσφέρει καφέδες, αναψυκτικά και λίγα φαγητά, με σούπερ σταρ τη φασολάδα.
Έχει και μια βρύση μέσα που το νερό βγαίνει από το ξύλινο κεφάλι ενός ελαφιού (έργο λαϊκής τέχνης!). Από τα Πριόνια ξεκινάει η μία από τις πηγές του ποταμού του Ολύμπου, του Ενιπέα.
Είναι οι μικροί καταρράκτες λίγα μόλις μέτρα από το χώρο στάθμευσης.
Πάνω από το ποτάμι έχουν φτιάξει ξύλινες γέφυρες και όλα αυτά σε συνδυασμό με την πυκνή βλάστηση από έλατα και οξιές συνθέτουν μοναδικές εικόνες!! Κάναμε μια μικρή βόλτα, στην αρχή του μονοπατιού για την κορυφή, βγάλαμε πολλές φωτογραφίες και πήγαμε για τη φασολάδα μας. Μετά το φαΐ μερικές ακόμα βόλτες και μπήκαμε στα αυτοκίνητα για κάτω. Λίγο μετά τα Πριόνια στα δεξιά ένας άλλος χωματόδρομος οδηγεί στο παλιό μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου. Το ίδρυσε το 1542 ο Άγιος Διονύσιος ο εν Ολύμπω. Το μοναστήρι χτίστηκε το 1650, είχε μέγα πλούτο (σήμερα στο μουσείο της νέας μονής κοντά στο Λιτόχωρο), πήρε μέρος σε πολλούς εθνικούς αγώνες και το έκαψαν το 1943 οι Γερμανοί. Σήμερα γίνονται εκτεταμένα έργα αναστήλωσης. Στρίψαμε λοιπόν και εμείς και σε λιγότερο από ένα χμ. φτάσαμε. Μπήκαμε στο χώρο που είναι περισσότερο ερείπια παρά κτίρια, περιπλανηθήκαμε ανάμεσά τους, βγάλαμε και εκεί πολλές φωτογραφίες και ξανά στο αυτοκίνητο. Η επόμενη στάση ήταν για καφέ στην πολυσύχναστη παραλία της Κατερίνης. Το υπόλοιπο της μέρας το περάσαμε στο Camping με μπάνιο και ξεκούραση!
Καληνύχτα Δία, άρχοντα του βουνού!
Η εκπλήρωσηΈφτασε λοιπόν η μέρα να εκπληρώσω της επιθυμία μου. Τάμα ίσως; Ποιος ξέρει;
Επίσκεψη στο κάστρο. Το Κάστρο της Ωριάς!
Το Κάστρο του Πλαταμώνα! Ακριβώς στο σημείο που ξεκινάει από την εθνικό οδό ο δρόμος για της παραλία, σε ένα πλάτωμα που ανοίγεται, αφήνεις το αυτοκίνητο. Ένα μονοπάτι ανηφορίζει και σε μερικά μέτρα φτάνει στην είσοδο του Κάστρου. Χτίστηκε στη μεσοβυζαντινή περίοδο (10ος-11ος αι.) στη στρατηγική θέση ανάμεσα σε Μακεδονία, Θεσσαλία και Νότια Ελλάδα. Το 1204 περιήλθε στην κατοχή του Rolido Pice, ο οποίος του έδωσε τη σημερινή του μορφή. Έχει μεγάλο περιμετρικό τείχος, που ενσωματώνει αρκετούς τετράγωνους αμυντικούς πύργους.
Μέσα στο χώρο υπάρχει ένας ακόμα πύργος, πολύ μεγαλύτερος σε μέγεθος, που δεσπόζει και φαίνεται από παντού.
Το κάστρο χρησιμοποιήθηκε για άμυνα ακόμα και το 1941. Σήμερα, αναστηλωμένο, στέκεται αγέρωχο πάνω από τη θάλασσα και δέχεται τους επισκέπτες και τους θαυμαστές του από όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου. Μέσα στο χώρο υπάρχουν τα ερείπια πολλών κτιρίων, ορισμένα από τα οποία έχουν ανασκαφεί.
Σε μερικά ερείπια σπιτιών υπάρχουν υπολείμματα τοιχογραφιών. Από την ανατολική πλευρά μπορεί να δει κανείς και να θαυμάσει την απρόσκοπτη θέα.
Βόρεια η παραλία του Παντελεήμονα και νότια του Πλαταμώνα. Το Αιγαίο σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια. Προσπαθώ να φανταστώ τι θα φαίνεται από εκεί πάνω μια μέρα με καθαρή ατμόσφαιρα. Η χερσόνησος της Κασσάνδρας και οι δυτικές παραλίες της Χαλκιδικής θα πρέπει να φαίνονται ολοκάθαρα!!
Το απόγευμα πήγαμε για καφέ στον Πλαταμώνα και το βραδάκι για φαΐ ανηφορίσαμε στον Νέο Παντελεήμονα.
Όταν βράδιασε και τα φώτα στο κάστρο που ήταν ακριβώς απέναντί μας άναψαν, οι εικόνες μπορούσαν να είναι μόνο σε παραμύθι. Ένα παραμύθι που ζούσαμε εκείνη την ώρα. Ήμουνα σίγουρος ότι σε λίγο σε κάποιον από τους πύργους θα παιζόταν μια σκηνή από το μεσαίωνα!! Το ολόγιομο φεγγάρι εκείνο το βράδυ συμπλήρωνε μοναδικά εκείνο το σκηνικό!!!! Στην παραλία κάτσαμε να θαυμάσουμε εκείνο το φεγγάρι και η ώρα κύλησε με τις πιο όμορφες εικόνες που θα μπορούσε να μας χαρίσει η γη των Θεών!
Καληνύχτα Άρτεμη, Θεά του Φεγγαριού!!!
Στην Πρωτεύουσα!Ο Αλιάκμονας στα βόρεια και τα Πιέρια στα νότια φτιάχνουν μια περιοχή προστατευμένη, με άφθονο γλυκό νερό και με σύντομη πρόσβαση στον Θερμαϊκό. Τα πλεονεκτήματα αυτά τα εντόπισαν από την προϊστορική εποχή οι πρόγονοί μας και εγκαταστάθηκαν εκεί. Οι αιώνες πέρασαν και ένα νέο έθνος γεννήθηκε. Οι Μακεδόνες! Σε αυτή την περιοχή αποφάσισαν να φτιάξουν την πρωτεύουσά τους. Το όνομά της ΑΙΓΕΣ. Πόλη λαμπρή, αντάξια των ανθρώπων που την κατοίκησαν Εκεί έχτισαν το παλάτι τους οι Μακεδόνες βασιλιάδες. Εκεί και ο Φίλιππος ο Β΄. Και όταν στο θέατρο αυτής της πόλης τον δολοφόνησαν, εκεί τον διαδέχτηκε ο γιός του ο Αλέξανδρος. Από την πόλη αυτή θα ξεκινήσει για να γίνει ο Μέγας Στρατηλάτης, θρύλος στα πέρατα του τότε κόσμου και στην αιωνιότητα! Όποιες απόψεις και αντιρρήσεις και αν έχεις για τους θρυλικούς αυτούς βασιλιάδες, ένα ρίγος το νοιώθεις όταν βρεθείς στα χώματα που πάτησαν και έζησαν αυτοί!
Η πρωτεύουσα των Μακεδόνων εγκαταλείφτηκε τον 1ο μ.Χ. αι. και μετά τη μικρασιατική καταστροφή εγκαταστάθηκαν εκεί πρόσφυγες από τον Πόντο και έφτιαξαν το χωριό Βεργίνα. Στα μέσα του 19ου αι, Γάλλοι αρχαιολόγοι έκαναν τις πρώτες ανασκαφές. Αυτές συνεχίστηκαν μετά την ενσωμάτωση της Μακεδονίας στο Ελληνικό κράτος, από τον καθηγητή Κωνσταντίνο Ρωμαίο στη δεκαετία του 1930. Μετά τον Β΄ Π.Π. ανέλαβε ο Μανώλης Ανδρόνικος. Ο αρχαιολόγος που το όνομά του έμελε να γίνει «συνώνυμο» με αυτό της Βεργίνας. Ανέσκαψε την περιοχή για τρεις και πάνω δεκαετίες. Στις 8 Νοεμβρίου του 1977 μπαίνει στο Βασιλικό Τάφο που ανέσκαπτε. Ο ίδιος στο βιβλίο του ΒΕΡΓΙΝΑ περιγράφει με καταπληκτικό τρόπο τα αισθήματά που ένοιωσε εκείνη τη μοναδική ώρα όταν ανακάλυπτε τον τάφο του Φίλιππου του Β΄!
Ακολουθεί η ανακάλυψη της δεύτερης χρυσής λάρνακας με το χρυσοπόρφυρο ύφασμα και το γυναικείο διάδημα!
Τα ευρήματα αυτά μεταφέρθηκαν στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης και το νέο μαζί με το όνομα του Ανδρόνικου κάνει το γύρο του κόσμου.
Το 1992΄πηγαίνοντας στο Άγιο Όρος, σταματήσαμε για μια επίσκεψη στη Θεσσαλονίκη και τότε τα είδα για πρώτη φορά. Όχι απλά εντυπωσιάστηκα. Είχα μείνει άναυδος! Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα τα ξανάβλεπα πολλά χρόνια μετά και θα έμενα και πάλι «ξερός», περισσότερο από ότι την πρώτη φορά! Στη Θεσσαλονίκη τα ευρήματα αυτά «στριμώχνονταν», «χάνονταν» ανάμεσα στα άλλα. Δεν τους έπρεπε τόσο λίγος χώρος. Ο χώρος ήταν «κατώτερός» τους! Δυστυχώς λίγους μήνες πριν, στις 30 Μαρτίου του 1992, ο μεγάλος αρχαιολόγος που τα έφερε στο φως έφευγε από τον κόσμο τούτο. Το όνειρό του για ένα ξεχωριστό μουσείο για τα σπουδαία και αγαπημένα του «παιδιά» θα γινόταν πραγματικότητα ένα χρόνο μετά όταν το 1993 άνοιξε τις πύλες του το Μουσείο της Βεργίνας!
Αυτό το μουσείο πήγαμε να δούμε εκείνη τη μέρα! Στην πραγματικότητα πρόκειται για προστατευτικό «κάλυμμα» των Βασιλικών Τάφων. Ένα κτίριο λοιπόν, φτιάχτηκε για να προστατέψει τους Βασιλικούς Τάφους. Εξωτερικά έχει μορφή χωμάτινου τύμβου. Ένας κατηφορικός διάδρομος οδηγεί στο εσωτερικό του και στο σκοτάδι. Το λιγοστό φως του χώρου είναι σκόπιμα έτσι για να αναδεικνύονται τα εκθέματα. Στην αρχή κάποιες αναθηματικές πλάκες και μετά οι τάφοι, που φωτίζονται κανονικά. Ανάμεσα τους τάφους υπάρχει ο ελεύθερος χώρος στον οποίο σε προθήκες είναι οι θησαυροί. Εκεί μάλιστα! Ο χώρος τους! Τι να πεις; Τι να πρωτοθαυμάσεις; Σε συνδυασμό και με τους εντυπωσιακούς τάφους, η επίσκεψη γίνεται μυσταγωγία! Προσκύνημα γίνεται! Νοερά κλίνεις το γόνυ και αποτίνεις υπέρτατο φόρο τιμής σε αυτούς που μεγαλούργησαν σε αυτόν τον τόπο αλλά και σε αυτούς που μόχθησαν να φέρουν όλους αυτούς τους θησαυρούς στο φως και να τους εκθέσουν με αυτόν τον τρόπο στα έκπληκτα μάτια μας! Τιμή και δόξα σε όλους αυτούς τους άγνωστους εργάτες της τέχνης αλλά και όλους τους Ανδρόνικους του κόσμου τούτου!!
Το τέλος αυτής της επίσκεψης είναι κυριολεκτικά μια επώδυνη επαναφορά στην πεζή πραγματικότητα. Ευτυχώς που η μέρα είχε πολύ καλή συνέχεια.
Μικρή ΙερουσαλήμΑπό τη Βεργίνα πήγαμε προς τη Βέροια που είναι πολύ κοντά (περίπου 12χμ). Πριν την πόλη είχαμε ραντεβού με τον Ηρακλή, φίλο του Χρήστου και της Μίνας. Αυτοί ήταν καθ’ οδόν από Αθήνα και θα τους βρίσκαμε αργότερα. Περιμέναμε σε ένα πάρκο που υπάρχει σε μια μικρή λίμνη που σχηματίζει ο Αλιάκμονας στο σημείο αυτό. Ο Ηρακλής ήρθε και μας πήρε για μια πολύ εντυπωσιακή διαδρομή λίγων χιλιομέτρων κατά μήκος της νότιας όχθης του ποταμού.
Ο δρόμος κινείται σχετικά ψηλά και η θέα προς το ποτάμι είναι μοναδική. Φτάσαμε σχεδόν μέχρι το φράγμα της Σφηκιάς και γυρίσαμε. Συναντήσαμε και τους άλλους που είχαν έρθει εν τω μεταξύ και όλοι μαζί μπήκαμε στην πόλη. Με το αυτοκίνητο περάσαμε από το κέντρο είδαμε το Δημαρχείο, την περιοχή της Ελιάς και το σύγχρονο εμπορικό και κοινωνικό κέντρο και κάναμε μια στάση στο Βήμα που δίδαξε ο Απόστολος Παύλος.
Εντυπωσιακό το μνημείο με τα ψηφιδωτά, αλλά πιο εντυπωσιακή η εικόνα με το χριστιανικό αυτό μνημείο και στο βάθος το μιναρέ του Μεντρεσέ Τζαμιού του 19ου αι.(!!!). Η συνύπαρξη πάντα δίνει όμορφα αποτελέσματα. Οπτικά και κοινωνικά!! Είχε όμως μεσημεριάσει και πεινάγαμε. Πήγαμε για φαΐ και δροσιά στην περιοχή της Ραχιάς. Μετά το φαΐ ήρθε η ώρα να μπούμε και πάλι στην πόλη.
Η πόλη κρατά το πανάρχαιο όνομά της και την πανάρχαιη ιστορία της. Τα μνημεία είναι πάρα πολλά και είναι από όλες τις εποχές. Αυτά όμως που πραγματικά είναι πάρα πολλά είναι τα βυζαντινά. Η ύπαρξη αυτών των μνημείων έδωσε στην πόλη το προσωνύμιο Μικρή Ιερουσαλήμ! Στη διάρκεια της τουρκοκρατίας 4 φυλετικές-θρησκευτικές ομάδες πληθυσμών κατοικούσαν στην πόλη, η κάθε μια στο δικό της περιχαρακωμένο και κοινωνικά κλειστό μαχαλά με μόνο χώρο συνεύρεσης αυτόν της αγοράς (το χρήμα δεν έχει χρώμα, καταγωγή ή θρησκεία!!).
Ο Ηρακλής μας άφησε και οι υπόλοιποι συνεχίσαμε τις βόλτες μας (ο Χρήστος έχει μεγαλώσει στη Βέροια).
Περπατήσαμε στην αγορά, επισκεφτήκαμε την εκκλησία του Αγίου Αντωνίου με τα πρωτότυπα (για ορθόδοξο ναό) βιτρό και στη συνέχεια πήγαμε δίπλα σε έναν άλλο «ναό». Γαστριμαργικό αυτή τη φορά. Το διασημότερο ίσως έδεσμα της Βέροιας είναι το σιροπιαστό γλυκό ραβανί ή ρεβανί, όπως το λένε εκεί.
Το γνωστότερο ίσως εργαστήριο που φτιάχνει ρεβανί είναι αυτό του ΧΟΧΛΙΟΥΡΟΥ στην πλατεία του Αγ. Αντωνίου. Φυσικά και ψωνίσαμε και φάγαμε και πήραμε και για το Camping, να έχουμε να πορευόμαστε!!!
Επόμενος προορισμός μας η γειτονιά των Εβραίων.
Στις όχθες του παραπόταμου του Αλιάκμονα Τριπόταμου, του «ποταμού των γύφτων», όπως τον λέγανε τον Μεσαίωνα, είναι χτισμένη η «Μπαρμπούτα».
Το όνομά της το πήρε από την ομώνυμη βρύση που υπάρχει εκεί. Είναι η καλύτερα διατηρημένη περιοχή της πόλης και έχει κριθεί διατηρητέα εξ’ ολοκλήρου.
Από τα ρωμαϊκά χρόνια η παρουσία των Εβραίων στην πόλη ήταν έντονη. Στο Μεσαίωνα ενισχύθηκε από αυτούς που ήρθαν διωγμένοι από την Ιβηρική χερσόνησο. Έτσι ανδρώθηκε μια ακμαία κοινότητα που έμελε να αφανιστεί σχεδόν τελείως στην περίοδο της Γερμανικής κατοχής. Σήμερα πολλά από τα κτίρια του 18ου και 19ου αι. έχουν αποκατασταθεί και στεγάζουν διάφορους φορείς, κρατικούς και τοπικούς, κάνοντας τη γειτονιά αυτή να είναι ανεπανάληπτης ομορφιάς.
Η Συναγωγή έχει επίσης αποκατασταθεί αλλά παραμένει κλειστή. Κάποιοι Βεροιώτες Εβραίοι της διασποράς, κατά καιρούς επιστρέφουν και την ανοίγουν για κάποια τελετή.
Τα κτίρια είναι μοναδικής ομορφιάς και το σύνολο έτσι όπως στέκουν το ένα δίπλα στο άλλο, το ένα απέναντι από το άλλο με στενά πλακόστρωτα να τα χωρίζουν είναι εξαιρετικό. Τι να πρωτοθαυμάσεις, τι να πρωτοζηλέψεις, τι να «αιχμαλωτίσεις» στη μνήμη της μηχανής σου;
Μα πάνω απ’ όλα τι να αιχμαλωτίσεις στο νου και την ψυχή σου; Και απ’ όσα έχουμε ακούσει και διαβάσει τι δράματα αλλά και τι χάρες συνέβησαν πίσω από τους πολύχρωμους αυτούς τοίχους!! Καταπληκτική η Μπαρμπούτα. Δυστυχώς λίγο καιρό μετά έγινε στο Πανελλήνιο γνωστή με πάρα πολύ θλιβερό τρόπο. Με την εξαφάνιση του μικρού αγοριού και ότι ακολούθησε!! Εμένα πάντως ρίζωσε βαθιά μέσα μου με όμορφο, μοναδικό τρόπο και τίποτα δεν μπορεί να την αμαυρώσει.
Η Βέροια μου άφησε τη γεύση του ανεκπλήρωτου. Ξέρω ότι θέλει χρόνο. Πολύ περισσότερο από τη μισή μέρα που της διαθέσαμε εμείς. Και γι αυτό η υπόσχεση για επιστροφή ήρθε αβίαστα. Ελπίζω μόνο να μην περάσουν πολλά χρόνια μέχρι τότε.
Είχε νυχτώσει για τα καλά όταν γυρίσαμε στο camping πολύ, μα πολύ κουρασμένοι αλλά και πολύ, μα πάρα πολύ γεμάτοι!
Καληνύχτα Ανδρόνικε, άρχοντα της αρχαιολογικής σκαπάνης!!
