Κάρπαθος: Η... άλλη πλευρά του Αιγαίου

[manelaki]

του Ιάσωνα Τάπα

Οι πρώτοι, λέει, κάτοικοι ετούτου του νησιού, το αγαπούσαν τόσο πολύ που ταξίδεψαν μέχρι τον Όλυμπο, απήγαγαν τους θεούς και τους έφεραν να ζήσουν εδώ, μαζί τους. Τους ανέβασαν, μάλιστα, στο πιο ψηλό βουνό, και ονόμασαν και τον τόπο που θα τους φιλοξενούσε Όλυμπο, ώστε να μην αισθάνονται έξω από τα νερά τους. Για την πράξη τους αυτή, ονομάστηκαν Αρπάθεοι, με τα χρόνια Καρπάθεοι, κι εν τέλει Καρπάθιοι. Μπορεί κανείς να τους αδικήσει;
Το άρθρο συνεχίζεται παρακάτω

Όχι αν έχει κολυμπήσει έστω και μία φορά στα κρυστάλλινα νερά της Κυρά Παναγιάς. Όχι, αν έχει χαθεί στα ανηφορικά καλντερίμια ανάμεσα στα κατάλευκα σπιτάκια της Ολύμπου. Όχι, αν έχει βουτήξει ξημέρωμα μετά από ξενύχτι στη μικρή παραλία στα Πηγάδια. Όχι, αν έχει σκαρφαλώσει ψηλά μέχρι τις Πυλές για να αφήσει το βλέμμα να περιπλανηθεί στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου μέχρι την Κάσο. Όχι αν έχει πάρει το καραβάκι για τον ανέγγιχτο, ακατοίκητο, επίγειο παράδεισο της Σαρίας. Όχι αν έχει οδηγήσει από τα Σπόα μέχρι τα Πηγάδια, με το βλέμμα να ξεφεύγει από το δρόμο, παρασυρμένο από τη θέα στις καταπράσινες παραλίες της δυτικής ακτής.

Εικόνες είναι η Κάρπαθος. Εικόνες κι εμπειρίες. Εικόνες σαν αυτές, κι άλλες ακόμη, που σε κάνουν να αγαπάς έναν τόπο τόσο πολύ που θες να φέρεις τους θεούς σου να μείνουν εδώ. Δίπλα σε απέραντες αμμουδιές, βοτσαλωτές παραλίες, πανέμορφα χωριά σκαρφαλωμένα στις ψηλότερες κορυφές των Δωδεκανήσων, παραθαλάσσιους οικισμούς και γραφικά λιμάνια. Μαζί με κοπέλες που φορούν ακόμη καθημερινά τις πολύχρωμες, παραδοσιακές τους φορεσιές, ψαράδες που εξασφαλίζουν στους επισκέπτες τους ακόμη και Δεκαπενταύγουστο φρεσκότατους θαλασσινούς μεζέδες και «ξένους» που βρίσκουν εδώ τη δική τους γη της επαγγελίας. Και μένουν.

Το καράβι δένει στα Πηγάδια, την πρωτεύουσα του νησιού που πήρε τη θέση του Απερίου από το 1892 και μετά. Αν προτιμάτε, βέβαια, μπορείτε να συνεχίσετε μέχρι το δεύτερο λιμάνι του νησιού, το Διαφάνι, επίνειο της Ολύμπου, για ακόμη περισσότερη από εκείνη την ανεκτίμητη αίσθηση της απομάκρυνσης από τα πάντα. Η Όλυμπος, σκαρφαλωμένη στο βουνό, αποκομμένη για πολλά χρόνια από το υπόλοιπο νησί –η απόσταση είναι μεγάλη, και το κακό οδικό δίκτυο δε βοηθούσε– με τις κατοίκους της να κυκλοφορούν με τις παραδοσιακές, πλουμιστές φορεσιές τους, μοιάζει σταματημένη σε άλλη εποχή.

Κατάλευκα σπιτάκια πλαισιώνουν τα λιθόκτιστα καλντερίμια, που, στην πλειοψηφία τους, οδηγούν στο Πλατύ, την πλατεία του χωριού, με την εκκλησία που γιορτάζει το Δεκαπενταύγουστο με ένα από τα πλέον φημισμένα πανηγύρια των Δωδεκανήσων, και το καφενεδάκι που σερβίρει αχνιστό, ελληνικό καφέ. Μπαλκόνι κρεμασμένο πάνω από το Αιγαίο μοιάζει αυτό το χωριό, με την ανυπέρβλητη θέα στο απέραντο γαλάζιο να αιχμαλωτίζει το βλέμμα και τα άγρια, σχεδόν γυμνά βουνά γύρω του να δημιουργούν δραματική αντίθεση.

Στα Πηγάδια θα σκαρφαλώσετε στο λόφο όπου βρισκόταν η μινωική Ακρόπολη και θα συνεχίσετε προς την Παναγία η Λαρνιώτισσα, για να θαυμάσετε τη συγκλονιστική θέα σε ολόκληρη την πόλη, το λιμάνι, αλλά και κάποια από τα χωριά της ενδοχώρας. Θα κατεβείτε με τα πόδια προς το Ποσί, το λιμάνι, κάνοντας συνεχώς στάσεις για καφέ, ποτό, γλυκό ή απλά άραγμα στα αμέτρητα τραπεζάκια έξω των μαγαζιών ανάμεσα στον κεντρικό δρόμο και τον παραλιακό δρόμο των Πηγαδιών.

Πάνω στην αμμουδιά θα θαυμάσετε τα ερείπια της Αγίας Φωτεινής ή Άφωτης, των τελών του 5ου, αρχές του 6ου αιώνα: κολώνες, κιονόκρανα, μεγάλα, λιθανάγλυφα κομμάτια από το μαρμάρινο τέμπλο. Δύο εντυπωσιακά κτήρια του Μεσοπολέμου, εκείνο στο οποίο στεγάζεται το Επαρχείο Καρπάθου & Κάσου και εκείνο που μοιράζονται τώρα το Λιμεναρχείο και το Τελωνείο, αποτελούν την κληρονομιά της περιόδου της Ιταλοκρατίας των Δωδεκανήσων.

Την αληθινή Κάρπαθο, βέβαια, την ανακαλύπτεις γυρνώντας την. Κι έχετε τόσα να ανακαλύψετε, που εύκολα θα καταφέρετε να αντισταθείτε στις σειρήνες των Πηγαδιών, που σας καλούν επίμονα για λίγες ανέμελες ώρες με καφέ και χάζι ακόμα. Θα φύγετε, για να επισκεφθείτε το ορεινό, αρχοντικό Απέρι, πάλαι ποτέ πρωτεύουσα του νησιού, να περπατήσετε στα δρομάκια του, στα καταπράσινα σοκάκια της Βαλαντούς, να θαυμάσετε τα επιβλητικά αρχοντικά στην επάνω γειτονιά του, να επισκεφθείτε τις εκκλησίες των συνοικιών του Αγίου Βασιλείου, Αγίου Χαραλάμπου και Λόρων, να ατενίσετε τις απέραντες καταπράσινες εκτάσεις, στο Κάτω Απέρι, που περιβάλουν το χωριό. Από εκεί θα ακολουθήσετε με τα πόδια τα μονοπάτια που κατεβαίνουν μέχρι τις υπέροχες παραλίες της Αχάτας και της Κυρά Παναγιάς, με τα κρυστάλλινα, διάφανα νερά και την χρυσαφένια άμμο.

Στον Όθο, το ψηλότερο χωριό του νησιού, αμφιθεατρικά κτισμένο σε υψόμετρο 510 μέτρων, θα έχετε την ευκαιρία να επισκεφθείτε ένα παραδοσιακό καρπαθιώτικο σπίτι που λειτουργεί ως μουσείο, στην περικυκλωμένη από πυκνή βλάστηση Βολάδα θα χαθείτε σε δαιδαλώδη σοκάκια, ανάμεσα σε ασβεστωμένες αυλές σπιτιών πνιγμένες σε φούξια μπουκαμβίλιες, ενώ στις μικρούλες Πυλές –το μικρότερο χωριό του νησιού– θα φροντίσετε να φτάσετε αργά το απόγευμα, για να απολαύσετε ένα θεαματικό ηλιοβασίλεμα από τα καταπράσινα περιβόλια τους.

Μοναδική αρχιτεκτονική έχουν να επιδείξουν και οι μεσαιωνικές Μενετές, στα γραφικά σοκάκια των οποίων δε χωράνε –κυριολεκτικά και μεταφορικά– αυτοκίνητα. Τα πόδια τους βρέχονται στην πανέμορφη Αμμοοπή, εκ των δημοφιλέστερων παραλιών του νησιού. Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, το Μεσοχώρι είναι κατά πολλούς το ρομαντικότερο σημείο της Καρπάθου, με τα κατάλευκα σπιτάκια της να σταματούν στη Σκόπη, το μπαλκόνι που μοιάζει να κτίστηκε ακριβώς για να ατενίζει από ψηλά το πέλαγος. Κάτω από το Μεσοχώρι, ο Λευκός, με τις διαδοχικές αμμουδιές του, είναι ένα από τα δημοφιλέστερα παραθαλάσσια χωριά του νησιού, και όχι άδικα.

Αν δεν το έχετε ήδη καταλάβει, παραλίες και βουτιές αυτό το νησί έχει παντού. Για κάθε γούστο, για κάθε ώρα της ημέρας, με άμμο, με βότσαλο, με ξαπλώστρες ή χωρίς, με πολυκοσμία ή σε σημείο να μη σας πιάνει ανθρώπου μάτι, με εύκολη οδική πρόσβαση ή με βουτιά από το βαρκάκι και κολύμπι μέχρι το σαγόνι να ακουμπήσει άμμο. Μερικές από τις καλύτερες, πέραν της Κυρά Παναγιάς, της Αχάτας και της Αμμοοπής που έχουμε ήδη αναφέρει, και τις οποίες αξίζει να ανακαλύψετε, είναι τα Άπελλα με τα σμαραγδένια νερά, ο Άγιος Μηνάς,το Νάτι, το Φορόκλι και ο Άγιος Νικόλαος Αρκάσας.
Οι επιλογές στην Κάρπαθο είναι τόσο πολλές, που αξίζει να κάνετε το γύρο του νησιού είτε με αυτοκίνητο είτε –ακόμα καλύτερα– με καραβάκι, για να ανακαλύψετε τη δική σας, privé απάτητη αμμουδιά. Μια που είπαμε καραβάκι, σημειώστε στα must και τη δια θαλάσσης εκδρομή στο ακατοίκητο νησάκι Σαρία, για να κολυμπήσετε σε τιρκουάζ νερά δίπλα σε σπήλαια, να θαυμάσετε τα κωνικά κτίσματα που σύμφωνα με τις διηγήσεις των ντόπιων είναι δημιουργίες σαρακηνών πειρατών και να διασχίσετε το καταπράσινο φαράγγι του Έντη.

Πώς θα πάτε
Με πλοίο της ANEK Lines, από τον Πειραιά, σε περίπου 18 ώρες (από 34,70 ευρώ το απλό εισιτήριο καταστρώματος, one way) ή αεροπορικώς με Ολυμπιακή, σε 1 ώρα και 20 λεπτά, από 150 ευρώ μετ’ επιστροφής και φόρων.

Πού θα μείνετε
Στα Πηγάδια, στο καλαίσθητο Electra Beach που προσφέρει 75 πλήρως εξοπλισμένα δωμάτια, σε τιμές που ξεκινούν από 80 ευρώ για το δίκλινο, ή στα πολυτελή Nissia Apartments, σε τιμές που κυμαίνονται από 70 έως 120 ευρώ για το δίκλινο δωμάτιο, αναλόγως εποχής.

Στην Κυρά Παναγιά, στο ομώνυμο ξενοδοχείο, σε πλήρως εξοπλισμένα, κουκλίστικα studios ή διαμερίσματα, οι τιμές των οποίων ξεκινούν από 55 ευρώ. Στην Αμμοοπή, σε ένα από τα 51 παραδοσιακά διακοσμημένα δωμάτια του Ήλιος (από 50 ευρώ το δίκλινο).

Πού θα φάτε
Κατ’ αρχάς, στον Μύλο, στην Όλυμπο, για μαγειρευτά και τοπική κουζίνα –must οι σπιτικές μακαρούνες. Στην Ωραία Κάρπαθο στα Πηγάδια, για αυθεντικές νησιώτικες γεύσεις, και στο Δημήτριο στο Φοινίκι για φρεσκότατο ψαράκι. Στο Small Paradise στο Λευκό για τοπική κουζίνα και θαλασσινούς μεζέδες, και στο Άνοιξις στο Διαφάνι, για εξαιρετική σχάρα αλλά και μαγειρευτά.


Πηγή: in2life.gr

[manelaki]

Ένα ταξίδι στην Κάρπαθο

Η Κάρπαθος ήταν πάντοτε μια εικόνα στο μυαλό που φάνταζε μακρινή, δυσπρόσιτη. Η γνωριμία μου με το νησί ήρθε χωρίς να το πολυσκεφτώ. Είπα “ή τώρα ή ποτέ” και μπήκα στο καράβι από τον Πειραιά, για να βγω, μετά από 23 ώρες, στα Πηγάδια, το κεντρικό λιμάνι του νησιού. Ήταν κάτι που όχι μόνο δεν μετάνιωσα, αλλά μου άνοιξε διάπλατα την πόρτα σε έναν κόσμο διαφορετικό, πανέμορφο και παρθένο. Έναν κόσμο με υπέροχα χωριά και εκπληκτική φύση, μακριά από τον “πολιτισμό” και μέσα στον ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ.

Αιτία ήταν οι διηγήσεις γνωστών και φίλων που είχαν ταξιδέψει ως εκεί και τη γνώρισαν από κοντά. Αφορμή, όμως, για να φτάσω ως την Κάρπαθο στάθηκε μια ταινία που γυρίστηκε το 2002 στην Όλυμπο Καρπάθου και στην Αμερική, από μια Ελληνίδα μετανάστρια, την Έρση Δάνου. Σε μία από τις τελευταίες σκηνές της ταινίας, η πρωταγωνίστρια τρέχει στην κορυφογραμμή με τους ανεμόμυλους στην Όλυμπο, βλέποντας, με μάτια γεμάτα απογοήτευση, ένα πλοίο να φεύγει, καθώς ο ήλιος δύει και πλημμυρίζει με το μοναδικό ζεστό του φως, τα γραφικά σπιτάκια του χωριού. Στα πόδια της κοπέλας, κάτω απ' την καλντέρα της Καρπάθου, βρισκόταν ξαπλωμένη η θάλασσα που χανόταν γαλήνια στο βάθος του ορίζοντα. Και το φως της σκηνής ήταν σχεδόν απόκοσμο, αναμφίβολα μαγευτικό.

Όταν, όμως, λίγους μήνες μετά, το απόγευμα μιας αυγουστιάτικης μέρας έφτανα στο νησί, με περίμενε μια δυσάρεστη έκπληξη. Η συνεννόηση για το δωμάτιο που είχα κλείσει δεν είχε γίνει σωστά και, μετά από 23 ώρες στη θάλασσα, δεν είχα δωμάτιο για να καταλύσω. Γνωρίζοντας ότι τόσο μακριά από τα τουριστικά νησιά του Αιγαίου τα πράγματα δεν θα ήταν τόσο δύσκολα ώστε να βρω μια λύση της τελευταίας στιγμής, τράβηξα προς τα βόρεια, από τη δυτική πλευρά του νησιού. Άφησα πίσω μου την Αρκάσα, με τα ξερά άγρια βράχια και τις εξίσου αγριεμένες θάλασσες, και με τη θέα του ηλιοβασιλέματος στο αριστερό μου χέρι, άρχισα να πλησιάζω στο πιο κεντρικό χωριό του νησιού, το Μεσοχώρι. Το τοπίο είχε ήδη αρχίσει να γίνεται πράσινο, αφού τα γυμνά, άγρια βράχια έδιναν τη θέση τους σε εκτενή πευκοδάση που σκαρφάλωναν στο βουνό. Λίγο πριν φτάσω στο Μεσοχώρι, είδα από ψηλά τον Λευκό και λίγο πιο κάτω, στη διασταύρωση για τον Λευκό, στον μικρό οικισμό του Αγίου Γεωργίου, ανακάλυψα ένα μικρό ξενώνα, με αιγαιοπελαγίτικο χρώμα, που τα δωμάτιά του έβλεπαν τον βαθυκόκκινο ήλιο, την ώρα που χανόταν στη θάλασσα.

Άπελλα



Δέκα μέρες πέρασα στην Κάρπαθο και, με ορμητήριο τον Άγιο Γεώργιο, γνώρισα ένα από τα ομορφότερα νησιά του Αιγαίου, όσο μπορούσα καλύτερα. Το γεγονός ότι χρειάστηκε να ψάξω από την αρχή για δωμάτιο καθόλου δεν μου βγήκε σε κακό, καθώς η κυρία Ματίνα κι ο κυρ Δημήτρης, ιδιοκτήτες του ξενώνα, μαζί με την 17χρονη τότε κόρη τους Ευδοξία, εξελίχθηκαν σε πραγματικούς οικοδεσπότες και με έκαναν να νιώθω περισσότερο φιλοξενούμενος παρά νοικάρης. Μαζί τους γνώρισα από κοντά το πολύ όμορφο χωριό τους, το Μεσοχώρι και την υπόλοιπη οικογένεια, με πρώτες και καλύτερες τις δύο αδερφές της κυρίας Ματίνας. Με μεγάλη λαχτάρα με έφεραν κοντά στον τόπο τους και τις συνήθειές τους. Ήπιαμε καφέ στα καφενεία του χωριού με την υπέροχη θέα προς τη θάλασσα και τη δύση. Έμαθα για τις παλιές συνήθειες, όπως το έθιμο του κανακάρη και της κανακαράς, των πρωτότοκων, δηλαδή, παιδιών, που έπαιρναν όλη την περιουσία του πατέρα και της μάνας αντίστοιχα. Είναι μια παράδοση που φτάνει ζωντανή σχεδόν ως την εποχή μας.

Το Μεσοχώρι είναι χτισμένο σε προνομιακό σημείο, πάνω από τη θάλασσα, περικυκλωμένο από πευκοδάσος (δυστυχώς ένα τμήμα του κάηκε σε μεγάλη πυρκαγιά πριν μερικά χρόνια). Η γιαγιά της οικογένειας, η κυρά Ευδοξία, είναι πάντα πρόθυμη να διηγηθεί ιστορίες από τα χρόνια τα παλιά, εξιστορώντας και τις πιο χαρακτηριστικές λεπτομέρειες της ζωής της, παρά την ηλικία της. Η όρεξη για ζωή και επικοινωνία ζωγραφισμένη στα μάτια της, αποτυπώνεται και στην ικανότητα με την οποία λειτουργεί το παντοπωλείο του χωριού. Είναι, σίγουρα, η πιο μεγάλη σε ηλικία επιχειρηματίας του νησιού, σε μια δουλειά που κάνει εδώ και πάνω από 4 δεκαετίες, από τότε που ο σύζυγός της έχασε το χέρι του κι εκείνη χρειάστηκε να αναλάβει την ευθύνη των οικονομικών της οικογένειας.

Περίπατος στο Μεσοχώρι σημαίνει ν' αφήνεσαι μέσα στα στενά σοκάκια και ν' ανακαλύπτεις όλο και κάτι καινούργιο σε κάθε γωνιά του χωριού. Οι ντόπιοι ανοίγουν τα σπίτια τους και είναι αληθινή εμπειρία να δεις από κοντά το παραδοσιακό εσωτερικό των σπιτιών, με το σουφά, μία ξύλινη κατασκευή, σαν μικρή εξέδρα, που για τους Καρπαθίτες ήταν η κρεβατοκάμαρα, αφού στα μικρά σπίτια των μεγάλων οικογενειών, δεν περίσσευε ούτε ένα τετραγωνικό. Σήμερα, όπως και τότε, οι σοφράδες είναι διακοσμημένοι με όμορφα σκεπάσματα, περίτεχνα υφαντά και κεραμικά ζωγραφισμένα με διάφορα σχέδια και χρώματα. Τη διακόσμηση συμπληρώνουν οικογενειακές φωτογραφίες και άλλα οικογενειακά κειμήλια που κάνουν το σύνολο αρκετά “βαρύ”, αλλά καθ' όλα ταιριαστό με την παράδοση και το χρώμα του νησιού.
     
Το Μεσοχώρι ήταν το πρώτο από τα δώδεκα χωριά του νησιού που γνώρισα, και όχι το δημοφιλέστερο, αφού, ακόμη βορειότερα, με περίμενε η ξακουστή Όλυμπος. Η Όλυμπος έχει κρατήσει, ακόμη, τις ρίζες της με το παρελθόν περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο χωριό του Αιγαίου, αν και γρήγορα κάποιος αντιλαμβάνεται ότι κάποια από τα στοιχεία που διατηρούνται εδώ, έχουν σαν στόχο την τουριστική προβολή και το κέρδος. Ό,τι, όμως, κι αν ισχύει, το μόνο σίγουρο είναι ότι η Όλυμπος είναι απίστευτα γραφική, έτσι όπως κρέμεται πάνω στις απότομες πλαγιές του βουνού κι όπως ζεστά την χαϊδεύουν οι χρυσαφένιες ακτίνες του ήλιου, στην πίσω της πλευρά, στο ηλιοβασίλεμα. Η Όλυμπος είναι για πολλούς το ομορφότερο χωριό του Αιγαίου και δεν είναι υπερβολή να το πεις, καθώς μια σειρά από συγκυρίες βοήθησαν σ' αυτό. Σε αντίθεση με άλλους οικισμούς, η Όλυμπος κατόρθωσε να διατηρήσει ατόφια τα αρχιτεκτονικά της χαρακτηριστικά, επιτρέποντας ελάχιστες παρεμβάσεις σε οτιδήποτε θεωρεί κανείς παραδοσιακό. Συντέλεσε σ' αυτό και το γεγονός ότι κάθε οικογένεια του χωριού, όπως και όλης της Καρπάθου, έχει συγγενείς στην Αμερική ή την Αυστραλία. Για δεκαετίες, στα χωριά έμεναν κυρίως οι γεροντότεροι και οι νεότεροι που έφευγαν στα ξένα, έστελναν στον τόπο τους χρήματα, ζητώντας ως αντάλλαγμα την υπόσχεση ότι τίποτε δεν θα αλλάξει από το πατρικό σπίτι που είχαν αφήσει πίσω. Το γεγονός αυτό, μαζί με το ξεχωριστό φυσικό περιβάλλον που στεφανώνει την Όλυμπο (τα άγρια βράχια, την καλντέρα και τη θάλασσα) έκαναν την Όλυμπο αυτό που είναι μέχρι και σήμερα, ένα από τα πιο ξακουστά ελληνικά χωριά σε ολόκληρο τον κόσμο.

Τα σπίτια του χωριού είναι βαμμένα με ζωντανά χρώματα, ενώ το εσωτερικό τους είναι διακοσμημένο με όσα απαιτεί η παράδοση του νησιού. Πολλά από τα σπίτια έχουν στην αυλή τους ένα ξωκλήσι και έναν πέτρινο ανεμόμυλο. Αυτό που εντυπωσιάζει περισσότερο είναι το γεγονός ότι οι γυναίκες της Ολύμπου είναι ντυμένες πάντοτε με παραδοσιακές φορεσιές, οι γηραιότερες από αυτές όχι για να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των τουριστών, αλλά γιατί αυτό αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς τους, αναπόσπαστο στοιχείο του τρόπου ζωής τους. Οι γυναίκες της Ολύμπου ψήνουν το ψωμί τους σε πέτρινους φούρνους, όπως έκαναν οι πρόγονοί τους, εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Αλλά και η τοπική διάλεκτος χαρακτηρίζεται από πολλά δωρικά στοιχεία και ιδιώματα. Όλα αυτά διαμορφώνουν μια ατμόσφαιρα ηρεμίας και γαλήνης που ταιριάζει στην Κάρπαθο και τους ανθρώπους της.
 
Στην Όλυμπο έκανα τον καλύτερο περίπατό μου. Μπήκα στην παλιά, κεντρική εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, μπροστά από την οποία γίνεται κάθε χρόνο, τον Δεκαπενταύγουστο, το πιο γνωστό πανηγύρι του νησιού. Εκείνη την ημέρα, οι άντρες ξεκινούν το τραγούδι από νωρίς, καθισμένοι γύρω από το τραπέζι. Στό πέτο τους φορούν ένα κλαράκι βασιλικό κι ο ένας διαδέχεται τον άλλο, σ' ένα σκοπό που θυμίζει περισσότερο μοιρολόι για την Παναγία. Γι αυτό το λόγο και ο χορός που ακολουθεί, καθώς πέφτει το σκοτάδι, είναι αργόσυρτος, σχεδόν υποβλητικός. Τη θέση τους πλάι στους άντρες στον κύκλο του χορού, παίρνουν οι κοπέλες της Ολύμπου, ντυμένες με παραδοσιακές καρπαθίτικες γιορτινές φορεσιές. Αν θελήσεις να μετρήσεις τα φλουριά από την κολαϊνα που φορούν στο στήθος, χάσεις τον μπούσουλα. Όλες φορούν με χάρη την κομψή λουλουδάτη μαντήλα, επίσης περίτεχνα στολισμένη, που είναι σήμα κατατεθέν της καρπαθίτικης παράδοσης. Από την πρώτη στιγμή που θα φτάσεις στην Όλυμπο, οι ιδιοκτήτες των μαγαζιών στο κεντρικό σοκάκι προσπαθούν να σε πείσουν για να διαλέξεις τη δική τους μαντήλα για να πάρεις μαζί σου ως αναμνηστικό της επίσκεψης στην Όλυμπο. Κι είναι σχεδόν ακατόρθωτο να μην γοητευθείς από τα σχέδια και τα χρώματα και να μην φύγεις με μια τσάντα γεμάτη μαντήλες, για όλες τις φίλες και συγγένισσές σου.

Κάθε φορά, η βόλτα στα δρομάκια της Ολύμπου σε βγάζει στους παλιούς ανεμόμυλους. Σ' αυτό το τελευταίο σοκάκι, βγαίνοντας από την πλατεία, οι ταβέρνες περιμένουν τους επισκέπτες με τις σπεσιαλιτέ του νησιού. Τα δικά μου βήματα σταμάτησαν σε έναν από τους τελευταίους ανεμόμυλους κι εκεί, καθώς έβλεπα τον ήλιο να πέφτει, με το δροσερό αεράκι του Αιγαίου να ξορκίζει και τα τελευταία ίχνη του ιδρώτα, απόλαυσα τις παραδοσιακές μακαρούνες, μπροστά σε ένα από τα ωραιότερα ελληνικά ηλιοβασιλέματα. Την επόμενη φορά που πήγα στην Όλυμπο, κατηφόρισα και προς το Διαφάνι, το επίνειο της Ολύμπου και δεύτερο λιμάνι του νησιού. Μου το είχαν πει και δεν διαψεύστηκαν ότι εκεί μπορείς να φας καλό και φτηνό φρέσκο ψάρι.

Η διαδρομή ως την Όλυμπο, αν και κατάλληλη περισσότερο για 4χ4, είναι εξαιρετική, καθώς περνάει από όμορφα πευκοδάση, την ίδια ώρα που απολαμβάνεις από ψηλά την υπέροχη θέα προς την ανατολική ακτή και το απέραντο γαλάζιο, ανάμεσα στη Ρόδο και τις μικρασιατικές ακτές. Σε όλη αυτή την περιπλάνηση συντροφιά κρατάει, σχεδόν πάντοτε, ο δυνατός αιγαιοπελαγίτικος άνεμος, κι αυτός πανάρχαιος σαν την ιστορία του νησιού. Σ' αυτή την πλευρά βρίσκονται και οι ωραιότερες παραλίες του νησιού. Μπορεί η πρόσβαση σε αυτές να μην είναι ό,τι ευκολότερο, αλλά αξίζει να προσπαθήσετε να φτάσετε μέχρι τον Άγιο Μηνά και το Φορόκλι. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι το νησί διαθέτει αναρίθμητες πανέμορφες παραλίες που απαιτούν δεκάδες μικρές εκδρομές για να κολυμπήσει κανείς στα νερά τους. Η πιο δημοφιλής από αυτές είναι τα Άπελλα, η ακτή που αναδείχθηκε, πριν λίγα χρόνια, ως η ομορφότερη της Μεσογείου. Οι επιλογές, πάντως, είναι, έτσι κι αλλιώς, πάρα πολλές. Στην καρδιά μου θα μείνει το Φορόκλι (βρίσκεται κοντά στην Όλυμπο), τα Άπελλα και στην πλευρά του αεροδρομίου πολλές διαδοχικές εκπληκτικές αμμουδιές. Στις ολιγοήμερες διακοπές μου κατόρθωσα να δω από κοντά τις περισσότερες από τις παραλίες της Καρπάθου. Εκτός, δηλαδή, από τις παραπάνω, άξιες αναφοράς είναι η Αμμοοπή, ο Αφιάρτης, ο Λευκός, τα Πηγάδια, ο Άγιος Νικόλαος, ο Μακρύγιαλος, η Κυρά Παναγιά, η Φοινίκη. Από τις καλύτερες του νησιού και γενικότερα του Αιγαίου είναι η μικρή αμμουδιά του Διακόφτη, που θα τη βρείτε κατευθυνόμενοι προς το αεροδρόμιο και στη συνέχεια κυκλώνοντας το διάδρομο προσγείωσης, μέσω ενός βατού χωματόδρομου. Εκεί κοντά βρίσκεται και ο Αργιλαοπόταμος. Αν, τώρα, κάποιος είναι πολύ τολμηρός και θέλει να αναμετρηθεί με τα στοιχεία της φύσης, η Κάρπαθος προσφέρει ατελείωτα χιλιόμετρα μονοπατιών για πεζοπορία, ποδήλατο βουνού αλλά και θάλασσες που δεν τους λείπει ο άνεμος για το πανί της ιστιοσανίδας σας.

Διακοφτης



Αισθάνεται ιδιαιτέρως ευτυχής κάποιος όταν γνωρίζει από κοντά τους ανθρώπους και την παράδοση του νησιού. Όταν, μάλιστα, μιλάς με τους νέους ανθρώπους της Καρπάθου, αντιλαμβάνεσαι αμέσως πόσο κοντά εξακολουθούν να αισθάνονται στην πολιτιστική τους κληρονομιά. Μου έκανε πραγματικά εντύπωση το πάθος με το οποίο οι μαθητές του λυκείου διεκδικούν μια θέση στο χορευτικό σύλλογο του νησιού και πόσο περήφανοι νιώθουν όταν χορεύουν στους σκοπούς του τόπου τους, ντυμένοι με τις τοπικές φορεσιές. Ξαφνιάστηκα, επίσης, βλέποντας πόσο πολύ αγαπούν τον τόπο τους τα παιδιά των μεταναστών της Καρπάθου, που επισκέπτονται ανελλιπώς τον τόπο των προγόνων τους, μαθαίνουν καλά τα ελληνικά και ονειρεύονται την ημέρα που θα μπορέσουν να έρθουν και να ζήσουν μόνιμα στο νησί τους.

Για να μπορέσω να βιώσω μια στάλα από αυτή τη νοσταλγία περιηγήθηκα σε όλο το νησί, ξεκινώντας από την πρωτεύουσα. Εκεί είδα τα ερείπια της παλαιοχριστιανικής βασιλικής της Αγίας Φωτεινής, ενός από τα χαρακτηριστικότερα μνημεία του νησιού, μπροστά στη μεγάλη παραλία. Στην τοποθεσία Μύλοι επισκέφτηκα τη σπηλιά του Ποσειδώνα. Δυτικότερα της Καρπάθου, στο χωριό Μενετές είδα από κοντά την εκκλησία της Παναγίας, χτισμένη κυριολεκτικά πάνω σε έναν απότομο βράχο, για να ξεχωρίζει από μακριά. Εδώ γίνεται επίσης ένα μεγάλο πανηγύρι, τη μέρα του Δεκαπενταύγουστου. Αξίζει να επισκεφτεί κανείς τις Βυζαντινές εκκλησίες του Αγίου Μάμα και του Αγίου Αντωνίου και την αρχαιολογική συλλογή που φιλοξενείται στο χωριό, με ευρήματα από τη γύρω περιοχή.

Στην άλλη πλευρά του Αιγαίου, στην παραθαλάσσια Αρκάσα, το ξωκλήσι της Αγίας Σοφίας βρίσκεται πάνω στα ερείπια τριών παλαιότερων βασιλικών, ενώ μέσα στο χωριό θα δείτε και το αρχαιολογικό Μουσείο. Αν ακολουθήσει κανείς το μονοπάτι που φεύγει από εκεί, φτάνει στην τοποθεσία Σώκαστρο, με απομεινάρια κυκλώπειων τειχών και αρχαίων ναών. Συνεχίζοντας την περιήγησή μου βορειότερα έφτασα στο χωριό Πυλές. Οικισμός μικρός, με μερικά γραφικά σπίτια και μια ακόμη εκκλησία της Παναγίας που πανηγυρίζει το Δεκαπενταύγουστο. Στη συνέχεια συνάντησα το πανέμορφο χωριό Όθος, όπου επισκέφτηκα το ενδιαφέρον Λαογραφικό του Μουσείο. Για το Μεσοχώρι διαβάσατε ήδη. Αξιοθέατο του χωριού είναι η εκκλησία της Παναγίας της Βρυσιανής, που ονομάστηκε έτσι επειδή το ιερό της είναι χτισμένο πάνω στο πέρασμα των νερών μιας πηγής. Η εκκλησία και το χωριό πανηγυρίζουν στις 8 Σεπτεμβρίου. Στην κάτω πλευρά της εκκλησίας μπορεί να γεμίσει ο οδοιπόρος τα παγούρια του με νερό από τις πέτρινες βρύσες για να συνεχίσει το οδοιπορικό του.

Στο βορειότερο κομμάτι του νησιού υπάρχει ένα νησάκι, η Σαρία, που κάποτε ήταν ενωμένη με την υπόλοιπη Κάρπαθο. Όσοι φτάνουν ως εδώ θαυμάζουν την παλιά πόλη Παλάτια που χτίστηκε τον 9ο και 10ο αιώνα μ.Χ. από πειρατές που λυμαίνονταν τη Μεσόγειο. Κατά τη διάρκεια της αρχαιότητας υπήρχε στην ίδια τοποθεσία μια άλλη πόλη, τα ερείπια της οποίας βρίσκονται στο βυθό της θάλασσας, ανάμεσα στη Σαρία και την Κάρπαθο. Άξιο προσοχής είναι εκεί κοντά και το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Βρουκούντα, χωμένο σε βάθος 100 σκαλοπατιών μέσα στη γη, που γιορτάζει με ένα μεγάλο πανηγύρι, στις 29 Αυγούστου.

Η πρώτη μου επαφή με την Κάρπαθο ήταν μια αληθινή αποκάλυψη. Το νησί πραγματικά με μάγεψε και άλλαξε εντελώς την εντύπωση που είχα διαμορφώσει εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης. Γνωρίζοντας την Κάρπαθο ορκίζεσαι ότι θα την ξαναδείς πολύ σύντομα και το κάνεις. Είναι ένα νησί που δεν του λείπει τίποτα για να κάνει κανείς τις ιδανικές του διακοπές. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, χτίζονται εδώ και κάποιες ξενοδοχειακές μονάδες υψηλότερων προδιαγραφών, που έλειπαν, σίγουρα, από το νησί. Όποιος, πάντως, έχει το έχει επισκεφτεί παλιότερα, προσεύχεται να μην αλλοιωθεί ο χαρακτήρας του, από την άναρχη τουριστική ανάπτυξη που δεν υπολογίζει το περιβάλλον. Οι μόνοι που δεν θα έμεναν ικανοποιημένοι από την Κάρπαθο θα ήταν, για παράδειγμα, οι πιστοί φίλοι της Μυκόνου, του τρελού ξεφαντώματος και της κραιπάλης. Ωστόσο, ούτε η νυχτερινή ζωή λείπει από την Κάρπαθο, αφού στην πρωτεύουσά της, τα Πηγάδια, υπάρχουν καφετέριες, κλαμπ και κέντρα διασκέδασης, για όλα τα γούστα, κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες.

Προκόπης Αγγελόπουλος

Πως θα πάτε στην Κάρπαθο

Η Κάρπαθος συνδέεται με την Αθήνα τόσο ακτοπλοϊκώς όσο και αεροπορικώς. Αν είστε τυχερός, θα βρείτε την απευθείας πτήση, που είναι και επιδοτούμενη. Στο αεροδρόμιο του νησιού φτάνουν πτήσεις και από άλλες χώρες της Ευρώπης, κατά τους θερινούς μήνες. Από θάλασσα τα πλοία φτάνουν στα λιμάνια Διαφάνι και Πηγάδια, αφού ακολουθήσουν μια μικρή οδύσσεια μέσω Κυκλάδων, Ηρακλείου και Σητείας, που στην καλύτερη περίπτωση διαρκεί 16 ώρες, ενώ συνδέεται και με τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου.

Κάρπαθος - Φαγητό

Μέσα σε γιορτινές καταστάσεις που φτιάχνονται στα πολλά πανηγύρια και τις χαρές, το κρασί θα συνοδεύσετε με μακαρούνες Καρπαθίτικες, σαρδέλα, ψωμί ζυμωτό, ξηροτήγανα, στιφάδο κατσίκι βουνού, και με επιδόρπιο μυζηθροπίτια και μπακλαβά Καρπάθου (Καρπαθίτικη δίπλα). Και, φυσικά, οι ψαριές απ' τις βάρκες και τα καΐκια είναι πλούσιες, κυρίως όταν ο καιρός είναι καλός. Ιδανικές επιλογές για καλό ψάρι είναι οι ταβέρνες στον Άγιο Νικόλαο στα Σπόα, στον Λευκό, στο Φοινίκι και στο Διαφάνι.

Τι θα αγοράσετε από την Κάρπαθο

Από τα προϊόντα που σχετίζονται με την παράδοση της Καρπάθου θα διαλέξετε τα αναμνηστικά του ταξιδιού σας στην Κάρπαθο. Αναζητήστε τα παραδοσιακά υφαντά, τις λίρες, τα ξυλόγλυπτα, ενώ στο χωριό Όθος ζητήστε τον λαϊκό ζωγράφο Γιάννη Χάψη και δείτε τους πίνακές του. Στα Πηγάδια, άλλος ένας ζωγράφος, περισσότερο μοντέρνος, ο Μηνάς Βλάχος, εκθέτει στην γκαλερί του τους δικούς του πίνακες. Φυσικά, δεν μπορείτε να αφήσετε την Κάρπαθο χωρίς να πάρετε μαζί σας παραδοσιακές μαντήλες.

Διαμονή στην Κάρπαθο

Η Κάρπαθος έχει μια αρκετά καλή τουριστική υποδομή τόσο σε ξενοδοχεία όσο και σε ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα. Η Όλυμπος και το Μεσοχώρι διαθέτουν λίγες κλίνες και γι αυτό θα πρέπει να βιαστείτε. Πιο εύκολο είναι να βρείτε δωμάτιο στην Αρκάσα και στον Λευκό. Μεγάλα ξενοδοχεία έχει στα Πηγάδια, ενώ για πιο τουριστικές καταστάσεις, προτιμήστε την Αμμοοπή. Ησυχία, πεύκα και μακρινή θέα στη θάλασσα και το ηλιοβασίλεμα συνδυάζει ο Άγιος Γεώργιος πάνω από τον Λευκό. Για περισσότερες πληροφορίες, στην ιστοσελίδα του Δήμου Καρπάθου (http://www.karpathos.gr/pages.php?lang=1&page=diamoni), στην Ένωση Ξενοδόχων στο τηλέφωνο 22450 22483. Επίσης, για τον Λευκό, τον Άγιο Γεώργιο και το Μεσοχώρι, ζητήστε πληροφορίες στο τηλέφωνο 22450 71484. Για την Όλυμπο, στο γραφείο της Κοινότητας, στο τηλέφωνο   22450 51203.

Κάρπαθος - Χρήσιμα Τηλέφωνα

Δημαρχείο: 22450 22129/121
Τουριστική Αστυνομία: 22450 22212     
Λιμεναρχείο: 22450 22227     
Νοσοκομείο: 22450 22228     
Αεροδρόμιο: 22450 91030     
Κοινότητα Ολύμπου: 22450 51203       

[manelaki]

Όλυμπος

[manelaki]

Παραλίες

Κάτω Λάκκος







Διακόφτης








Κυρα Παναγιά







Απέλλα

[GNS]

Ειχα παει για μια εβδομαδα το καλοκαιρι του 2001. ωραια ηταν.