Στων Ευρυτάνων τα χώματα!

[dimosf]

Στων Ευρυτάνων τα χώματα!

Ευρυτάνες. Το ισχυρότερο πολεμικό φύλο των Αρχαίων Αιτωλών. Ζούσανε στα απάτητα απότομα βουνά της βόρειας Αιτωλίας.
(Περισσότερα : http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%BF%CE%BC%CF%8C%CF%82_%CE%95%CF%85%CF%81%CF%85%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82 )

Προσεγγίζοντας την Ευρυτανία
Ήταν η τρίτη μέρα του Πάσχα και εμείς ξεκινήσαμε για ένα τριήμερο στην Ευρυτανία. Με τον απόηχο των Αναστάσιμων εορτασμών στ’ αυτιά μας και τη γεύση των Πασχαλινών εδεσμάτων ακόμα στον ουρανίσκο, βρεθήκαμε να ταξιδεύουμε στην εθνική προς τη Λαμία. Λίγο πριν την πρωτεύουσα της Φθιώτιδας, βγήκαμε με κατεύθυνση προς τις Θερμοπύλες και ακολουθώντας τις πινακίδες φτάσαμε στις ιαματικές πηγές.

Ένας καταρράκτης και τρεχούμενα νερά που σχηματίζουν μικρές, φυσικές πισίνες,

εξυπηρετούν όσους θέλουν να κάνουν το μπάνιο τους.
Εκείνη την ώρα ήταν μερικοί που «πλατσούριζαν» στα ζεστά νερά. Μου έκανε εντύπωση που όλα τα αυτοκίνητα εκεί είχαν πινακίδες από διάφορες Βαλκανικές χώρες. Βουλγαρία, Σερβία, Π.Γ.Δ.Μ. Από τα ταξίδια ως τώρα βγάζω το συμπέρασμα πως οι λαοί αυτοί έχουν αναπτύξει μια ιδιαίτερη σχέση με τα ιαματικά λουτρά και τα εκμεταλλεύονται όποτε τα βρουν.
Κάτσαμε λίγο στη δροσιά των δέντρων, κολατσίσαμε με τα σάντουιτς που είχαμε μαζί και πήραμε ξανά το δρόμο, αυτή τη φορά από τους τοπικούς δρόμους για να πάμε στον προορισμό μας. Περάσαμε το Γοργοπόταμο και σε λίγο βγήκαμε στο δρόμο Λαμίας-Καρπενησίου, έχοντας παρακάμψει τη Λαμία.

Σε λιγότερο από 50χμ φτάσαμε στο κεφαλοχώρι Άγιος Γεώργιος στα ανατολικά του Τυμφρηστού. Στην άκρη του χωριού είναι ένα πάρκο όπου δεσπόζουν δύο μνημεία.

Ο Αχιλλέας πάνω στο άρμα του και λίγο πιο κει

ένα μαχητικό αεροσκάφος. Από κάτω τρέχουν νερά που πάνε να συναντήσουν τον Σπερχειό, τον οποίο εμείς είχαμε συναντήσει κάποιες φορές στο δρόμο μας μέχρις εκεί. Στο πάρκο είναι ένα καφέ-ουζερί και εκεί κάτσαμε να πιούμε τον καφέ μας πριν αφήσουμε πίσω μας τη Φθιώτιδα για να μπούμε στην Ευρυτανία, μιας και η περιοχή είναι στα όρια αυτών των δύο Ρουμελιώτικων νομών.
Ο δρόμος, με πολλές «φουρκέτες» ανηφορίζει και σε λίγα χιλιόμετρα οδηγεί στο άνοιγμα της σήραγγας που οδηγεί στην Ευρυτανική πρωτεύουσα.

(συνεχίζεται)

[dimosf]

Εκεί που Γαλάτες και Ιταλοί μάθανε τι θα πει αγώνας για την Ελευθερία
Σε εμάς όμως δεν αρέσουν τα εύκολα, άσε που ήταν ακόμα πολύ νωρίς για να πάμε στο Καρπενήσι. Έτσι είχαμε άλλα σχέδια κατά νου.
Πριν το τούνελ στρίψαμε στο δρόμο που πάει προς τα νότια, προς τα χωριά Κρίκελλο και Δομνίστα.
Πέντε χιλιόμετρα μετά τη διασταύρωση, μια πινακίδα έδειχνε προς τα αριστερά στο δρόμο για τα Κοκκάλια. Ένας βατός χωματόδρομος ανηφορίζει και πολύ σύντομα φτάνει σε ένα πλάτωμα, μέσα στα έλατα.

Εκεί είναι μια βρύση και ένα μνημείο.

Το μνημείο-οβελίσκος μνημονεύει ένα σπουδαίο και εν πολλοίς άγνωστο γεγονός της αρχαίας μας ιστορίας. Εκεί, στα 279 πριν τον Χριστό οι Ευρυτάνες-Αιτωλοί συνέτριψαν τους Γαλάτες που μάχονταν με «νύχια και με δόντια» για να φτάσουν και να λεηλατήσουν το Μαντείο στους Δελφούς. (για τη μάχη αυτή, όσα προηγήθηκαν και ότι έγινε μετά πολλές πληροφορίες δίνει το εξαιρετικό άρθρο του Δημήτρη Πούλου στο
blog «Ευρυτάνας Ιχνηλάτης» εδώ: http://eyrytixn.blogspot.gr/2011/06/blog-post_20.html). Εκτός όμως από το μνημείο, το σπουδαίο γεγονός φαίνεται πως μνημονεύει και το όνομα της τοποθεσίας, μιας και λένε πως για πολλά χρόνια έβρισκαν σκόρπια ανθρώπινα οστά εκεί. Από το πλάτωμα αυτό έχει κανείς μια απρόσκοπτη θέα προς τα γύρω ρουμελιώτικα βουνά, που κόβει την ανάσα.
Βγήκαμε και πάλι στο άσφαλτο και σε οκτώ περίπου χιλιόμετρα είδαμε στα δεξιά μας ένα ακόμα μνημείο.

Εκεί, στις 29 Οκτωβρίου του 1942 οι έλληνες αντάρτες με αρχηγό τον Άρη Βελουχιώτη νίκησαν την Ιταλική Φάλαγγα, με αποτέλεσμα την πρώτη νίκη ανταρτών σε ανοικτή μάχη εναντίον των δυνάμεων του άξονα σε ολόκληρη την Ευρώπη. (περισσότερα: http://eyrytixn.blogspot.gr/2012/10/1942.html). Ηρωικά Ευρυτανικά χώματα!!
Δύο ακόμα χιλιόμετρα και μπήκαμε στο Κρίκελλο. Μια μεγάλη πλατεία με φουντωμένα τα πλατάνια της και στη μια μεριά μια πολύ μεγάλη εκκλησία.

Ο Άγιος Νικόλαος, που σύμφωνα με τον οδηγό μου, είναι η μεγαλύτερη της Ευρυτανίας. Είναι πετρόχτιστη και την έφτιαξαν στις αρχές του 20ου αι.
Στην πλατεία κάτσαμε σε μια από τις ταβέρνες για να φάμε, μιας και το μεσημέρι είχε προχωρήσει. Εκεί ήρθαν και οι φίλοι μας από τη Μακεδονία. Φιλιά, ευχές καλό φαΐ και κρασάκι και αφού κάναμε μια μικρή βόλτα στο χωριό συνεχίζουμε για περίπου άλλα 9 χμ για το χωριό Δομνίστα.

Στο δρόμο συναντήσαμε τον Κρικελλοπόταμο με την παλιά τσιμεντένια γέφυρα. Κάναμε τη βόλτα μας μέσα στο χωριό

με την πλατεία με τα ωραία κτίρια και πήραμε το δρόμο της επιστροφής.

(συνεχίζεται)

[dimosf]

Αφού περάσαμε και πάλι από το Κρίκελλο, στη διασταύρωση κάνουμε αριστερά στο δρόμο που πάει στην Ποταμιά και από εκεί στο Καρπενήσι, μέσω Ανιάδας.
Οι πληροφορίες που είχα ήταν πως το κομμάτι από το Κρίκελλο μέχρι την Ανιάδα είναι άσχημος χωματόδρομος και γι αυτό είχα αρκετές επιφυλάξεις. Ευτυχώς είναι πια άσφαλτος και αυτό μας έκανε να νοιώσουμε άνετα και να απολαύσουμε την ανεπανάληπτη διαδρομή. Το πράσινο είναι πυκνό και ο δρόμος κινείται μέσα σε ρεματιές και περνά από γραφικά χωριά. Στο Κλαυσί κάναμε μια στάση για καφέ, αλλά ήταν όλα κλειστά.

Το χωριό είναι «μπαλκόνι», απλωμένο σε μια πράσινη πλαγιά

με θέα την Ποταμιά και τα χωριά που είναι κατά μήκος του Καρπενησιώτη.

Μια πέτρινη εκκλησία και μια μικρή πλατεία δίπλα της, σε επίπεδο κάτω από το δρόμο, είναι ένα από τα όμορφα αξιοθέατα της περιοχής.
Μιας και δεν βρήκαμε να κάτσουμε είπαμε να συνεχίσουμε για το Καρπενήσι και το ξενοδοχείο μας.

Η διαδρομή μέχρι το δρόμο Καρπενησίου-Προυσού, είναι μέσα στα έλατα. Σύντομα φτάσαμε στο Καρπενήσι, βρήκαμε το ξενοδοχείο, τακτοποιηθήκαμε, ήπιαμε ένα καφέ και κάτσαμε να ξεκουραστούμε. Βραδάκι βγήκαμε στην Κεντρική πλατεία της πόλης και σε ένα «γυράδικο» καλμάραμε την πείνα μας. Εκεί τελείωσε η πρώτη μέρα μας στα βουνά της Ευρυτανίας. Ο ζωογόνος αέρας που αναπνέαμε ήταν εγγύηση για ένα καλό και ξεκούραστο ύπνο. Άλλωστε βρισκόμασταν στο νομό με την καθαρότερη ατμόσφαιρα της Ελλάδας και ίσως και ολόκληρης της Ευρώπης! Καλή σας νύχτα βουνά των Ευρυτάνων και σε σας πνεύματα των ηρώων αυτού του τόπου!

(συνεχίζεται)

[dimosf]

Στα χωριά της «Ελεύθερης Ελλάδας»
Η δεύτερη μέρα ξεκίνησε με τα χωριά της Ποταμιάς, τα χωριά δηλαδή δεξιά και αριστερά του Καρπενησιώτη ποταμού. Ο καιρός, όπως και την προηγούμενη, ήταν υπέροχος με ένα λαμπρό ήλιο και θερμοκρασίες πολύ καλές, ανοιξιάτικες. Οι προβλέψεις όμως μίλαγαν για βροχή αργότερα και δυστυχώς βγήκαν αληθινές. Αλλά αυτά ας τα αφήσουμε για μετά.
Το πρώτο μέρος της βόλτας μας είχε επίσκεψη στα χωριά που είναι δεξιά του δρόμου Καρπενήσι-Προυσός.

Αμέσως μετά το Καρπενήσι, η διασταύρωση οδηγεί πρώτα στους Γοριανάδες και αφού κάνει ένα «πέταλο» φτάνει στους Κορυσχάδες. Στο πρώτο δεν σταματήσαμε για να φτάσουμε στο δεύτερο, όπου αράξαμε στην πλατεία με το παλιό πέτρινο σχολείο.

Εκεί, από τις 14 μέχρι τις 27 Μαΐου του 1944, συνεδρίασε το Εθνικό Συμβούλιο της Ελεύθερης Ελλάδας. Υπήρξε με λίγα λόγια η Βουλή των Ελεύθερων Ελλήνων. Σήμερα στεγάζει το Μουσείο της Εθνικής Αντίστασης.

Το χωριό είναι πολύ όμορφο (έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός), διατηρώντας τη γοητεία αλλοτινών καιρών με τα πέτρινα σπίτια, τα πλακόστρωτα σοκάκια, τις πλατείες

και φυσικά το γύρω πανέμορφο καταπράσινο περιβάλλον.

(συνεχίζεται)

[dimosf]

Όταν φτάσαμε το Μουσείο ήταν κλειστό και δεν ξέραμε που να ρωτήσουμε, όταν φάνηκε μια παρέα με τα κλειδιά. Έτσι μπήκαμε κι εμείς μαζί τους. Μια σκάλα οδηγεί στο πάνω πάτωμα όπου οι αίθουσες, η μια μετά την άλλη, έχουν στους τοίχους

συνθήματα και εικόνες ηρώων

και στο κέντρο, αλλά και χαμηλά, δεξιά κι αριστερά, φωτογραφίες από την Εθνική Αντίσταση.

Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου αλλά και στις ηγετικές μορφές του αγώνα

όπως ο Άρης

ή ο Στ. Σαράφης.

Φεύγοντας πήγαμε σε ένα καφενεδάκι εκεί δίπλα που το έχει ένας γέροντας, συναγωνιστής του Άρη.

(συνεχίζεται)

[dimosf]

Ξανά στο δρόμο της Ποταμιάς και λίγο παρακάτω στρίβουμε και πάλι δεξιά και φτάνουμε στο Βουτύρο.

Εκεί που αφήσαμε το αυτοκίνητο είναι άλλη μια τεράστια εκκλησία, η Αγία Παρασκευή.

Και αυτό το χωριό απλώνεται στην πλαγιά στα δυτικά του Καρπενησιώτη. Έχει και αυτό όμορφα, πετρόχτιστα σπίτια.

Δίπλα στην εκκλησία είναι ένα «Καφε-ουζοκρασομεζεδοψητοπωλείο» (!!) με ένα καταπληκτικό ξυλόγλυπτο κρεμασμένο στον τοίχο απ’ έξω. Λίγο πιο πέρα είναι «Το Μικρό Μουσείο Εκπαίδευσης Βουτύρου» αλλά το βρήκαμε κλειστό.

Από το τζαμένιο παράθυρο είδαμε μια τάξη με τα παλιά ξύλινα θρανία που ήταν εξοπλισμένη με τα απαραίτητα εποπτικά μέσα εκείνης της εποχής. Η εικόνα αυτή μας έφερε στο νου τα χρόνια της αθωότητάς μας.

Και το επόμενο χωριό, το Νόστιμο, είναι απλωμένο στην πλαγιά, με τα έλατα ακριβώς από πάνω του, λες και όπου νάναι θα τα δεις ανάμεσα στα σπίτια. Εκεί κάτσαμε σε ένα καφενείο-μπαλκόνι για ένα καφέ και πολύ νόστιμη τυρόπιτα.

Η θέα προς την Ποταμιά και τα βουνά στο βάθος υπέροχη!
Όσο καθόμασταν εκεί άρχισε να σκοτεινιάζει και όλα έδειχναν πως έρχονταν μπόρα. Αποφασίσαμε λοιπόν να αφήσουμε το υπόλοιπο της Ποταμιάς για αργότερα και να πάμε σε ένα άλλο προορισμό που είχαμε υπ’ όψη, πριν νυχτώσει.

(συνεχίζεται)

[dimosf]

Στα μαρμαρένια σαλόνια
Γυρίσαμε στο Καρπενήσι και πήραμε το δρόμο για το Αγρίνιο. Μετά από 8 χμ φτάσαμε στη θέση Χάνι Μπαγασάκι και πήραμε το δρόμο στα αριστερά μας που οδηγεί στα χωριά Στεφάνι, Μηλιά, Σελλά και Φιδάκια, τελικό προορισμό μας. Τα χωριά είναι όλα στα δεξιά μας και «κατρακυλούν» στην πλαγιά κάτω από το δρόμο. Σε λίγο φάνηκε στο βάθος η τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών. 17χμ από τη διασταύρωση, φτάσαμε στα Φιδάκια. Είναι ένας από τους τρεις οικισμούς της Ευρυτανίας που έχουν χαρακτηριστεί Παραδοσιακοί (οι άλλοι είναι οι Κορυσχάδες και οι Δομιανοί) και βρίσκεται περίπου στα 950μ πάνω από τη θάλασσα, ατενίζοντας από ψηλά τη λίμνη.

Από μακριά δεσπόζει η εκκλησία. Εν τω μεταξύ έβρεχε για τα καλά. Αφήσαμε το αυτοκίνητο έξω από το χωριό, πήραμε τις ομπρέλες και μέσα στη βροχή

Περπατήσαμε στα πλακόστρωτα.

Από κάποια ανοίγματα φαίνεται η λίμνη. Γυρίσαμε γρήγορα στο αυτοκίνητο και συνεχίσαμε για άλλα 3χμ μέχρι τη θέση Τσαγκαράλωνα.

Από εκεί η θέα στη λίμνη και τα φιόρδ της είναι μοναδική. Φαίνεται και η γέφυρα της Επισκοπής. Κάποιοι μερακλήδες έχουν φτιάξει

ένα πέτρινο σαλόνι. Δυστυχώς η βροχή μας ανάγκασε να κάτσουμε στο ξύλινο, σκεπαστό κιόσκι. Οι εικόνες, αν και «θολές» λόγω της πολύ χαμηλής ορατότητας, είχαν κάτι το εξωπραγματικό. Ήταν μαγικές!
Πήραμε το δρόμο του γυρισμού,

αλλά πάνω από το Στεφάνι η εικόνα των βουνών στο βάθος με έκανε να σταματήσω για φωτογραφίες.
Και εκεί άρχισε ο αισθητήρας της πίεσης των ελαστικών να «φωνάζει» για πρόβλημα στα λάστιχα, κάτι που φάνηκε λίγο στο μπρος αριστερό. Λίγο πριν μπούμε στο Καρπενήσι κλάταρε τελείως. Σε όλη τη διαδρομή προς τα Φιδάκια ο δρόμος ήταν γεμάτος από αιχμηρές πέτρες που έπεφταν από τα γύρω πλάγια. Φαίνεται πως κάποια από αυτές έκανε τη ζημιά. Ευτυχώς είχε σταματήσει η βροχή και έτσι μπορέσαμε να αλλάξουμε το λάστιχο. Έβαλα την οικογένεια στο αυτοκίνητο των φίλων μας, δώσαμε ραντεβού στο Γαβρο για φαΐ και εγώ ξεκίνησα προς αναζήτηση βουλκανιζατέρ. Το λάστιχο είχε σκιστεί και χρειαζόταν άλλαγμα. Δεν είχαν όμως καινούριο και ένα μεταχειρισμένο, αλλά σε καλή κατάσταση, ανέλαβε να με εξυπηρετήσει.

(συνεχίζεται)

[dimosf]

Στη σμίξη των ποταμών
Είχε αρχίσει να ψιλοβρέχει όταν πήρα το δρόμο της Ποταμιάς προς Προυσό και είχε αρκετή ομίχλη κατά μήκος της κοιλάδας του ποταμού.

Ο δρόμος κυλά μέσα σε πυκνό πράσινο και στο βάθος είχαν κατέβει χαμηλά τα σύννεφα.
Έφτασα στο Γάβρο, που είναι μετά τις διασταυρώσεις για Μικρό και Μεγάλο Χωριό και βρήκα τους άλλους να έχουν στρωθεί στο φαΐ. Το τραπέζι ήταν δίπλα στο παράθυρο

Και η εικόνα του ποταμού που κυλούσε ορμητικός μέσα στο πράσινο ήταν «όλα τα λεφτά»!
Χορτάτοι και με τον καιρό βαρύ αλλά χωρίς βροχή συνεχίσαμε προς Προυσό. Επόμενη στάση το Κλειδί. Είναι το πιο στενό σημείο στο δρόμο και σχηματίζεται ένα φαράγγι.

Έχουν κόψει το βράχο και ο δρόμος περνά από κάτω. Η εικόνα είναι εντυπωσιακότατη!
Αψηφώντας την πινακίδα που προειδοποιεί για κατολισθήσεις, κάναμε μια μικρή στάση για φωτογραφίες, αλλά όταν από ένα διερχόμενο αυτοκίνητο μας φώναξαν να φύγουμε γιατί πέφτουν πέτρες, μπήκαμε στα αυτοκίνητα και συνεχίσαμε μέχρι τη θέση Διπόταμα.

Εκεί ο Καρπενησιώτης χύνεται στον Κρικελλοπόταμο, που έρχεται από τα ανατολικά και οι δυο μαζί σχηματίζουν τον Τρικεριώτη. Αυτός περνά κάτω από τη σύγχρονη γέφυρα (όπου γίνονται δραστηριότητες, όπως καταρρίχηση), την παλιά γέφυρα με το εικονοστάσι

και μπαίνει στο φαράγγι του Βόθωνα. Με βορειοδυτική κατεύθυνση, μετά από λίγα χιλιόμετρα, θα χυθεί στη Λίμνη των Κρεμαστών.
Αυτό ήταν και το νοτιότερο σημείο της σημερινής μας εκδρομής.

(συνεχίζεται)

[dimosf]

Έχοντας πάει στο Μοναστήρι του Προυσού, λίγα χρόνια πριν, αποφασίσαμε να γυρίσουμε και να επισκεφτούμε το Μεγάλο και το Μικρό Χωριό. Εν τω μεταξύ άρχισε και πάλι να βρέχει.
Όταν μπήκαμε στο Μεγάλο Χωριό η βροχή ήταν αρκετά δυνατή. Κάναμε μια βόλτα με το αυτοκίνητο,

βγάλαμε μερικές «μουσκεμένες» φωτογραφίες και κάτσαμε κάπου για ένα καφέ.
Στην απέναντι πλαγιά είναι το Μικρό Χωριό (στην πραγματικότητα δύο χωριά). Περάσαμε το Νέο Μικρό Χωριό και ανηφορίσαμε μέχρι το Παλιό.

Όμορφα σπίτια και εκκλησίες, ένα Ιστορικό-Λαογραφικό Μουσείο (κλειστό εκείνη την ώρα)

και ωραία θέα με το Μεγάλο Χωριό απέναντι.
Η βροχή είχε κόψει σαν φύγαμε αλλά και η ώρα είχε προχωρήσει

και έτσι απλά περάσαμε από το Νέο Μικρό Χωριό.
Γυρίσαμε στο ξενοδοχείο για να ξεκουραστούμε και να μπορέσουμε να «χωνέψουμε» τις τόσες βουνίσιες εικόνες. Καλή μας νύχτα!

(συνεχίζεται)

[dimosf]

Χιλιόμετρα… στο παραμύθι
Η τελευταία μέρα στην Ευρυτανία ήταν ακόμα πιο βροχερή. Έτσι, αν και κάναμε μια μεγάλη βόλτα γύρω από τον Τυμφρηστό (Βελούχι), σε υπέροχα τοπία και με ονειρικές εικόνες, δεν μπορέσαμε να περπατήσουμε μέσα στα χωριά, λόγω της βροχής. Μας έμεινε ένα απωθημένο που αποτελεί ένα ακόμα κίνητρο και για άλλο ταξίδι στα μοναδικά εκείνα μέρη.

Πήραμε το δρόμο που πάει στο Αγρίνιο και αμέσως μετά το Καρπενήσι στρίψαμε δεξιά στο δρόμο που πάει για Στένωμα, Δομιανούς και Αγία Τριάδα.

Ο δρόμος πάει μέσα στα έλατα.

Αφήνουμε στην απέναντι πλαγιά το Στένωμα και έξω από την Παππαδιά

κάναμε μια στάση στον καταρράχτη, μιας και η βροχή είχε κάπως κόψει.

Συνεχίσαμε, είδαμε απέναντι στο βάθος τη Δάφνη και σε ένα κιόσκι στο δρόμο, πάνω από μια ρεματιά, βρήκαμε την καλύτερη προστασία για ένα μικρό διάλειμμα.

Στο βάθος της ρεματιάς φιδοσέρνεται ο Μέγδοβας ή Ταυρωπός, που έχοντας «ξεφύγει» από το φράγμα της λίμνης Πλαστήρα, κυλλά για να συναντήσει την άλλη μεγάλη της αδερφή, τη λίμνη των Κρεμαστών.
Λόγω της βροχής δεν μπήκαμε στον τρίτο παραδοσιακό οικισμό της Ευρυτανίας, τους Δομιανούς.

(συνεχίζεται)