Ιστορικές επαύλεις στη ΘεσσαλονίκηΟι μεγαλοπρεπείς επαύλεις επί της Βασιλίσσης Όλγας, που αποτελούν μια γλυκιά ανάμνηση της «Συνοικίας των Εξοχών», μας θυμίζουν την αριστοκρατική αίγλη της παλιάς Θεσσαλονίκης.
Η περίφημη Συνοικία των Εξοχών ή Πύργων ήταν η περιοχή όπου παραθέριζε η ελίτ της πόλης μέχρι τα χρόνια του Μεσοπολέμου. Με σήμα κατατεθέν τα επιβλητικά οικοδομήματα, καταλάμβανε μία έκταση από τον Λευκό Πύργο έως τη Βίλα Αλλατίνι, κατά μήκος της λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας. Πρόκειται για την πρώτη συνοικία της πόλης όπου οι κάτοικοί της δεν διαχωρίζονταν βάσει εθνικότητας ή θρησκείας, αλλά σύμφωνα με οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια. Τη σύγχρονη εποχή, οι εναπομείνασες επαύλεις έχουν κηρυχθεί διατηρητέες και η χρήση κάποιων εξ αυτών έχει περιέλθει στη διάθεση του κράτους.
Casa Bianca
Το κτήριο που προβάλλει στη συμβολή των οδών Βασιλίσσης Όλγας και Θεμιστοκλή Σοφούλη χτίστηκε το 1912. Αποτέλεσε τον τόπο διαμονής του Ιταλού υπηκόου Ντίνο Φερνάντες-Ντιας και της γυναίκας του. Πρόκειται για μία διώροφη κατοικία, που στο σχεδιασμό της οποίας ακολουθήθηκε η αρχιτεκτονική της Αναγέννησης, του Εκλεκτικισμού, της Κεντρικής Ευρώπης και του ρυθμού art nouveau. Το 1976 κηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο και το 1990 πέρασε στην κατοχή του Δήμου Θεσσαλονίκης. Σήμερα λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος.
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Παρασκευή 10:00-14:00/18:00-21:00, Σάββατο 18:00-21:00, Κυριακή 10:00-14:00
Βασ. Όλγας & Θεμ. Σοφούλη, τηλ. 2310 427555
Βίλα Μορντώχ
Η Βίλα Μορντώχ που χτίστηκε το 1905 για τον Τούρκο μέραρχο Σεϊφουλάχ πασά κοσμεί το σταυροδρόμι της Βασ. Όλγας με την 25ης Μαρτίου. Πρόκειται για ένα διώροφο κεραμοσκεπές κτίσμα με ημιυπόγειο και σοφίτα, που χαρακτηρίζεται από τη συνύπαρξη νεοκλασικών, αναγεννησιακών, μπαρόκ και art nouveau στοιχείων. Σήμερα στεγάζει τη Δημοτική Πινακοθήκη της Θεσσαλονίκης, που ιδρύθηκε το 1966. Εκτός από την οργάνωση μόνιμων αλλά και πολλών περιοδικών εκθέσεων με έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, παρουσιάζει πλούσια εκδοτική δραστηριότητα, ενώ ταυτόχρονα διαθέτει εξειδικευμένη βιβλιοθήκη-αναγνωστήριο.
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Παρασκευή 10:00-14:00/18:00-21:00, Σάββατο 18:00-21:00, Κυριακή 10:00-14:00
Βασ. Όλγας 162 και Μαρτίου, τηλ. 2310 425531
Βίλα Καπαντζή
Στο νούμερο 108 της Βασιλίσσης Όλγας, σε μία έκταση 4 στρεμμάτων, βρίσκεται η ιστορική Βίλα του Αχμέτ Καπαντζή, ένα από τα πιο σημαντικά νεότερα μνημεία της Θεσσαλονίκης. Αποτελούμενη από δύο κτήρια, η αρχιτεκτονική των οποίων ανάγεται σε εκείνη των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης, χαρακτηρίζεται για την πολυπλοκότητα του όγκου και τη σύνθετη στέγη. Το 1912 αποτέλεσε κατοικία του πρίγκιπα Νικολάου, ενώ το 1917 γνώρισε την πιο δοξασμένη της περίοδο, καθώς εγκαταστάθηκε σε αυτήν ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος. Το 1928 περιήλθε στην ιδιοκτησία της Εθνικής Τράπεζας και μέχρι το 1972 -όποτε και εγκαταλείφθηκε- έχει αλλάξει πολλές χρήσεις. Από το 1997 στεγάζει το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης και φιλοξενεί κυρίως εικαστικές εκθέσεις.
Βασ. Όλγας 108, τηλ. 2310 295170-1,
www.miet.grΒίλα Αλλατίνι
Στο τέλος της Βασιλίσσης Όλγας δεσπόζει το μεγαλύτερο και το πιο αριστοκρατικό κτίσμα των αρχών του 20ού αιώνα, η βίλα Αλλατίνι. Χτίστηκε το 1888 από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι προοριζόμενη να χρησιμοποιηθεί ως η θερινή κατοικία της ιταλοεβραϊκής οικογένειας Αλλατίνι, ενώ καθ' όλο τον 20ό αιώνα άλλαξε πολλές φορές χρήση. Από το 1909 έως το 1912, ο σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίτ έζησε εδώ σε κατ' οίκον εγκλεισμό, μετά την επικράτηση του κινήματος των Νεότουρκων. Το 1926 η βίλα στέγασε το νεοϊδρυθέν τότε Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, ενώ κατά τη διάρκεια του πολέμου του '40 χρησιμοποιήθηκε ως νοσοκομείο. Από το 1979 μέχρι σήμερα φιλοξενεί τα γραφεία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Θεσσαλονίκης.
Βασ. Όλγας 198, τηλ. 2310 413651, 409609
Έπαυλη Μοδιάνο
Χτίστηκε το 1906 ως κατοικία της οικογένειας του τραπεζίτη Γιακό Μοδιάνο. Γνωστή και ως «Παλαιό Κυβερνείο», υπήρξε έδρα του εκάστοτε Διοικητή Μακεδονίας και αργότερα του Υπουργείου Βορείου Ελλάδος. Πρόκειται για ένα από τα εναπομείναντα δείγματα μεγαλοαστικής κατοικίας σε εκλεκτικιστικό ύφος, η αρχιτεκτονική της οποίας είναι επηρεασμένη από τη Γαλλική Σχολή και το ρυθμό art nouveau. Από το 1970 στεγάζει το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας (το 1993 μετονομάστηκε σε Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης). Εκτός από τις μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις που φιλοξενεί, διοργανώνει ημερίδες και εκδηλώσεις εκπαιδευτικού και ψυχαγωγικού χαρακτήρα.
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Τρίτη-Παρασκευή 9:00-15:00, Τετάρτη 10:00-22:00
Βασ. Όλγας 68, τηλ. 2310 830591, 889840,
www.lemmth.gr
