Μεγάλο το ενδιαφέρον για Ελλάδα των διεθνών κολοσσών της κρουαζιέρας
Το συνέδριο κρουαζιέρας CRUISEinGREECE, που συνδιοργάνωσε ο ΗΑΤΤΑ με τον διεθνή οργανισμό SEATRADE και την υποστήριξη του ΕΟΤ πραγματοποιήθηκε. Ομιλητές ήταν 12 υψηλόβαθμα στελέχη από τις κυριότερες εταιρίες κρουαζιέρας του κόσμου, που ειδικεύονται στον σχεδιασμό δρομολογίων και την αξιοποίηση προορισμών. Βασικός στόχος του συνεδρίου ήταν η διερεύνηση των προοπτικών της Ελλάδας σε σχέση με τη διεθνή κρουαζιέρα και η απόκτηση μιας καλύτερης αντίληψης για το πως μπορεί να αξιοποιηθεί σε μεγαλύτερη έκταση ο πλούτος της χώρας μας σε ποικιλία και διαφορετικότητα προορισμών.
Παρ' όλη την μεγάλη ανάπτυξη που συντελείται στην Μεσόγειο και παρ' όλο που η Ελλάδα δέχεται όλο και περισσότερες επισκέψεις κρουαζιερόπλοιων, τα δρομολόγια που σχεδιάζονται δεν διεισδύουν πολύ στον προορισμό μας, αλλά επιμένουν στα 5 με 6 πολύ προβεβλημένα λιμάνια μας. Αυτά που λέμε «κλασσικά», όπως π.χ. Μύκονος, Σαντορίνη, Ρόδος, Κατάκολο (Ολυμπία), κλπ.
Ένα άλλο ζήτημα είναι ότι τα περισσότερα δρομολόγια κρουαζιέρας ξεκινούν από αφετηρίες εκτός Ελλάδας και στην ουσία κάνουν ένα πέρασμα Ανατολής – Δύσης, είτε κυκλικό είτε ανοικτό, υποχρεωμένες να καλύψουν αρκετά μεγάλες αποστάσεις μέσα σε ένα 7-ημερο ή 10-ήμερο, που είναι οι πιο συνηθισμένες διάρκειες στη Μεσογειακή κρουαζιέρα. Έτσι, το πέρασμα από την Ελλάδα είναι αρκετά πιεσμένο χρονικά και οι σχεδιαστές δρομολογίων συνήθως δεν έχουν την πολυτέλεια να προγραμματίσουν περισσότερα από ένα-δυο ελληνικά λιμάνια.
Εκτός από τους προφανείς, υπάρχουν και άλλοι λόγοι για να ανοίξουμε περισσότερους ελληνικούς προορισμούς προς την κρουαζιέρα. Η αυξανόμενη συγκέντρωση πολλών – και συχνά τεράστιων – πλοίων στα προβεβλημένα νησιά και λιμάνια μας και η συχνή σύμπτωση τους την ίδια μέρα φέρνει και πολλά προβλήματα. "Προβλήματα", εξήγησε ο πρόεδρος του HATTA, κ. Γιάννης Ευαγγέλου, "που αν δεν κάνουμε τίποτε θα επιδεινωθούν. Μιλούμε για πολυκοσμία, συμφόρηση, κατάκλυση υποδομών και επομένως, σταδιακή υποβάθμιση. Το μόνο που δεν θέλουμε είναι να υποβαθμίσουμε προορισμούς, που αποτελούν διαχρονικούς μαγνήτες για όλες τις μορφές τουρισμού".
Οι εργασίες του συνεδρίου κινήθηκαν στους παρακάτω τρείς άξονες:
Άξονας 1ος - Η Ελλάδα ως προορισμός κρουαζιέρας
Συζητήθηκε το πως αξιολογείται ως προορισμός από τις μεγάλες εταιρίες κρουαζιέρας η σημερινή Ελλάδα, τι προοπτικές υπάρχουν για το μέλλον και τι θα ωθούσε τη διεθνή βιομηχανία στο να κάνει περισσότερο γνωστά και άλλα λιμάνια και προορισμούς στην Ελλάδα.
Σχεδόν όλοι οι ομιλητές αναφέρθηκαν στο πρόβλημα που τους δημιουργεί αυτό που εξακολουθούν να αποκαλούν καμποτάζ. Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι μόνο από εμάς θεωρείται απελευθέρωση το θεσμικό μόρφωμα που ισχύει σήμερα, γιατί στα δικά τους μάτια δεν έχει αλλάξει στην ουσία τίποτε. Το 80% των κρουαζιερόπλοιων δεν έχουν σημαίες Ευρωπαϊκής Ένωσης, οπότε η Ελλάδα – κατά διεθνή πρωτοτυπία - αποκλείει το μεγαλύτερο μέρος της χωρητικότητας της βιομηχανίας της κρουαζιέρας από την όποια πιθανότητα κυκλικών δρομολογίων. Επίσης, ακόμη και για τις Ευρωπαϊκές σημαίες υπάρχει μια εμμονή στο να θεωρούμε τον Ελληνικό νόμο ισχυρότερο από αυτόν της σημαίας που φέρουν τα πλοία και προσπαθούμε να επέμβουμε υποχρεωτικά στις συνθέσεις τους. Μεγαλύτερα εμπόδια για την ανάπτυξη της κρουαζιέρας, αλλά και για τον εκμηδενισμό της ανταγωνιστικότητας μας ως κεντρικού προορισμού, δεν θα μπορούσαν να υπάρξουν. Γιατί μπορεί η Ελλάδα να έχει πολλά χαρίσματα και προοπτικές ως προορισμός – πράγμα που αναγνώρισαν όλοι οι ομιλητές - όμως για την διεθνή κρουαζιέρα τούτο είναι δώρο άδωρο. Μάλιστα, τονίστηκε το πόσο επιζήμια είναι η πολιτική μας για την Ελλάδα από την άποψη των οικονομικών οφελών που χάνονται. Φανταστείτε ότι στην Ιταλία εισρέουν ετησίως πάνω από 3 διs. ευρώ μόνο από τα απ' ευθείας έξοδα των εταιρειών που σταθμεύουν πλοία στα λιμάνια κόμβους της ή επισκέπτονται τα λιμάνια της. Σε σύγκριση, η Ελλάδα εισπράττει ψίχουλα, γιατί τα μεγαλύτερα έσοδα προέρχονται από το homeporting που εμείς αποθαρρύνουμε με την στάση μας.
Oι εκπρόσωποι των μεγαλύτερων εταιριών – όπως π.χ. της Carnival, της Royal Caribbean/Celebrity και της Princess - είπαν ότι θα ήθελαν να κάνουν την Ελλάδα κόμβο για τα προγράμματα κρουαζιέρας στην Ανατολική Μεσόγειο. Όμως κανείς δεν συμβιβάζεται με τα ανοικτά δρομολόγια που τους αναγκάζουμε να κάνουν όταν θέλουν να χρησιμοποιήσουν Ελληνικό λιμάνι απο-επιβίβασης, γιατί τούτο έχει αρνητικές επιπτώσεις στο αεροπορικό κόστος, αφού αναγκάζονται να χρησιμοποιούν διαφορετικά αεροδρόμια πρόσβασης. Έτσι παραμένουν ως επί το πλείστο σε κόμβους εκτός Ελλάδος που τους επιτρέπουν να κάνουν κυκλικές κρουαζιέρες. Και εκεί θα παραμείνουν αν δεν αλλάξουμε μυαλά...
Ο εκπρόσωπος της Royal Caribbean/Celebrity είπε μάλιστα ότι η εταιρία του βλέπει με μεγάλο ενδιαφέρον το Λαύριο, σαν κόμβο για ειδικά προγράμματα κρουαζιέρας μόνο στα ελληνικά νησιά. Και αυτό θα πρέπει να περιμένει...
Επίσης, όλοι οι ομιλητές αναγνωρίζουν την σημασία της Ελλάδας για την χειμερινή κρουαζιέρα και η δυνατότητα να κάνουν κυκλικά δρομολόγια από Ελληνικό κόμβο είναι μια προοπτική που τους προσελκύει πάρα πολύ. Πάλι όμως σκοντάφτουν στο καμποτάζ και στα άλλα θεσμικά εμπόδια που τους βάζουμε. Για να καταλάβετε καλύτερα, μιλούμε για εκατοντάδες χιλιάδες επισκεπτών που θα απο-επιβιβάζονται π.χ. στον Πειραιά τους χειμερινούς μήνες, με μια δυο νύκτες παραμονή στην Αθήνα πριν ή μετά την κρουαζιέρα. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό για τον ξενοδοχειακό κλάδο της πόλης.
Ενδιαφέρουσα ήταν η παρέμβαση του εκπροσώπου της Louis Hellenic Cruises που είπε ότι υποστηρίζει μεν την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου, γιατί πιστεύει στον ελεύθερο ανταγωνισμό, αλλά για να υπάρξει μια δίκαια απελευθέρωση θα πρέπει παράλληλα να αλλάξουν και οι όροι της Ελληνικής σημαίας ώστε να είναι εξ ίσου ανταγωνιστική. Τούτο σημαίνει έναν ορθολογισμό των πραγμάτων, γιατί δεν μπορεί αυτός που επιλέγει την Ελληνική σημαία να τιμωρείται με το εξαιρετικά ακριβό κόστος που επιβάλουν οι Ελληνικές συνθέσεις έναντι των διεθνώς επικρατούντων. Τούτο οπωσδήποτε δεν σημαίνει ότι απειλούνται οι θέσεις εργασίας κανενός. Όλοι οι εκπρόσωποι των ξένων εταιρειών είπαν ότι αν κάνουν την Ελλάδα κόμβο για κάποια πλοία τους, τότε οπωσδήποτε θα προσλάβουν σε αυτά έναν αριθμό Ελλήνων ναυτικών. Όσα περισσότερα πλοία έρθουν, τόσο θα αυξάνονται και οι εργασιακές θέσεις και τούτο επιβεβαιώνεται στην περίπτωση της Ιταλίας, όπου η διεθνής κρουαζιέρα απασχολεί σε πλοία όλων των σημαιών πάνω από 7000 Ιταλούς ναυτικούς – ήτοι τους μισούς της χώρας ενώ στη χώρα μας απασχολούνται λιγότεροι από 700.
Στην συνέχεια συζητήθηκε το γιατί η κρουαζιέρα περιορίζεται μόνο στα 5 – 6 προβεβλημένα λιμάνια μας – π.χ. Μύκονο, Σαντορίνη, Ρόδο, κλπ – και σπάνια προγραμματίζει λιγότερο γνωστούς προορισμούς. Όλοι είπαν ότι η Ελλάδα παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον γιατί μέσα σε μικρές αποστάσεις προσφέρει μια μεγάλη ποικιλία ταξιδιωτικών εμπειριών. Όμως, όλοι οι εκπρόσωποι τόνισαν ότι οι εταιρείες πηγαίνουν μόνο εκεί που οι πελάτες τους ζητούν να πάνε. Αν η Ελλάδα δεν προβάλλει νέους προορισμούς ώστε να αρχίσουν να τους ζητούν οι πελάτες των εταιρειών, οι εταιρείες δεν μπορούν να ρισκάρουν ένα δρομολόγιο που δεν θα αποτελείται από εμπορικά λιμάνια. Καθαρές κουβέντες...
Αλλά δεν είναι μόνο η προβολή έτσι απλά. Κάθε προορισμός πρέπει να ζυγίσει τις υποδομές και τους αναπτυξιακούς στόχους του και να αποφασίσει τι είδους προορισμός θέλει να γίνει. Ένα μικρό νησάκι για παράδειγμα δεν μπορεί να υποδεχτεί πλοία των 3000 επιβατών και να αναπτυχθεί για μαζικό τουρισμό, αλλά μπορεί κάλλιστα να επικεντρωθεί στην αγορά μικρότερων κρουαζιερόπλοιων υψηλότερης στάθμης υπηρεσιών και να στοχεύσει την προβολή του εκεί. Και για να είναι ακόμη πιο αποδοτική η προσπάθεια του, καλό θα είναι να ομαδοποιηθεί σαν μάρκετινγκ μπλοκ με άλλους προορισμούς παρόμοιων χαρακτηριστικών.
Έτσι ένα πρώτο στοιχείο που θα οδηγούσε στην ανάπτυξη προορισμών είναι μια καλά στοχευμένη προβολή με καθαρό στρατηγικό υπόβαθρο. Μόλις αρχίσει να γίνεται γνωστός ο προορισμός και μπει σε δρομολόγια, τότε οι ίδιες οι εταιρείες κρουαζιέρας θα αρχίσουν να τον προβάλλουν με έξοδα τους, στα πλαίσια των δικών της προωθητικών ενεργειών, κτίζοντας το προφίλ και την δημοτικότητα του στις αγορές κρουαζιέρας. Έτσι αναπτύσσεται η εμπορικότητα ενός προορισμού κρουαζιέρας.
Βέβαια, το άλλο μεγάλο θέμα είναι οι υποδομές. Πάλι χρειάζεται στρατηγική ανάπτυξης ώστε τα έργα και οι βελτιώσεις που θα γίνουν να ακολουθούν τους στόχους του προορισμού. Άλλο αν ο στόχος είναι η κρουαζιέρα πολυτελείας με μικρότερα πλοία και άλλο αν είναι τα μεγαθήρια. Εκεί οι ομιλητές μίλησαν και για συνεργασίες μεταξύ των μεγάλων εταιρειών και των λιμανιών σε αναπτυξιακά έργα, αλλά βέβαια αυτό ισχύει κυρίως για λιμάνια που μπορούν να αναπτυχθούν σε κόμβους απο-επιβίβασης, χωρίς όμως να αποκλείονται και κάποιες περιπτώσεις λιμανιών τρανζιτ.
Τέλος, οι εκπρόσωποι των εταιρειών αναφέρθηκαν και στα διάφορα κίνητρα που χρησιμοποιούν, κυρίως ανερχόμενοι προορισμοί, για την προσέλκυση των εταιρειών. Αυτά που συνήθως προσφέρονται είναι ελαφρύνσεις στο κόστος πετρέλευσης, μείωση ή κατάργηση των τελών ελλιμενισμού και άλλα παρόμοια μέτρα ελάφρυνσης του κόστους προσέγγισης.
Η πρώτη συνεδρίαση έκλεισε με την προτροπή του εκπροσώπου της Louis Hellenic Cruises προς τον ΕΟΤ και τον ΗΑΤΤΑ να δημιουργηθεί μια μορφή οργάνωσης που θα συγκεντρώσει τις δυνάμεις των κλάδων που εμπλέκονται και θα αναλάβει την προώθηση προορισμών, τον συντονισμό της πληροφόρησης προς την βιομηχανία, την εκπόνηση μελετών γύρω από στρατηγικές ανάπτυξης, την συντονισμένη επικοινωνία διακλαδικών προβλημάτων που επηρεάζουν την ποιότητα υποδοχής και υπηρεσιών, κλπ., ενώ δεσμεύτηκε ότι σε μια τέτοια προσπάθεια η Louis Hellenic Cruises θα συμβάλλει ενεργά. Οι άλλοι ομιλητές συμφώνησαν για την ανάγκη ενός τέτοιου οργανισμού για την Ελλάδα. Μάλιστα, ο εκπρόσωπος της NCL πρόσθεσε ανεκδοτικά ότι στην βιβλιοθήκη που έχει η εταιρεία του για την διευκόλυνση των σχεδιαστών δρομολογίων – όπου συγκεντρώνονται όλα τα πληροφοριακά έντυπα των προορισμών – στη θέση της Ελλάδας που πήγε να ψάξει πριν έρθει εδώ, δεν βρήκε τίποτε. Πως να βρει, όταν η Ελλάδα δεν συμμετέχει ποτέ σε εκθέσεις του κλάδου;
Άξονας 2ος - Πως επιλέγονται τα λιμάνια από τους σχεδιαστές δρομολογίων
Εδώ το συνέδριο ασχολήθηκε με τον προσδιορισμό των χαρακτηριστικών που αναζητούν σε ένα λιμάνι οι σχεδιαστές δρομολογίων. Συζητήθηκαν επίσης και θέματα εκδρομών, που αποτελούν κύρια πηγή εσόδων στην Μεσόγειο. Τέλος, συζητήθηκε το ζήτημα του συνωστισμού σε ορισμένα λιμάνια και εξετάστηκαν πιθανοί τρόποι διαχείρισης του προβλήματος.
Εκτός από την εμπορικότητα που συζητήθηκε στο προηγούμενο στάδιο – δηλαδή το πόσο γνωστός είναι στην αγορά κρουαζιέρας ένας προορισμός – εδώ το πάνελ ασχολήθηκε με τα άλλα στοιχεία που καθορίζουν την επιλογή ενός λιμανιού. Κατά βάση, για ένα λιμάνι τρανζιτ απαιτούνται ή ένας καθαρός και προστατευμένος προβλήτας ή ένα καλό αγκυροβόλιο, σε συνδυασμό με ένα ικανοποιητικό σημείο ασφαλούς αποβίβασης από λάντζες.
Ένα από τα βασικότερα στοιχεία που λαμβάνονται υπ' όψιν είναι η απόδοση ενός λιμανιού. Η απόδοση υπολογίζεται κυρίως με βάση το κόστος προσέγγισης – που περιλαμβάνει την διάσταση ολικής απόστασης δρομολογίου/κατανάλωση καυσίμων – σε σχέση με τα δυνητικά έσοδα από την επίσκεψη. Επειδή στην Μεσογειακή κρουαζιέρα τα κυριότερα έσοδα προέρχονται από εκδρομές, ένα σημαντικό κριτήριο είναι οι δυνατότητες ενός προορισμού να προσφέρει έναν ικανοποιητικό αριθμό εκδρομών. Βέβαια, όλα αυτά ζυγίζονται και με την εμπορικότητα ενός λιμανιού, γιατί το γεγονός ότι η Μύκονος – αν εξαιρέσουμε τη Δήλο – δεν έχει εκδρομές, δεν σταματά τις εταιρίες από του να την συμπεριλαμβάνουν.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να αυξηθεί το ενδιαφέρον για ένα προορισμό, αλλά εκεί χρειάζεται φαντασία και ευελιξία. Ο εκπρόσωπος της Princess έδωσε ένα ενδιαφέρον παράδειγμα, λέγοντας ότι μπορεί μια εταιρεία να πουλήσει ένα προορισμό με βάση κάποια ξεχωριστή εμπειρία που μπορεί να οργανωθεί. Σε μια χώρα σαν την Ελλάδα υπάρχει ατέλειωτη δυνατότητα για κάτι τέτοιο και για να γίνει πιο σαφής είπε ότι θα μπορούσε να οργανώσει μια ειδική εκδρομή για να δει κανείς ηλιοβασίλεμα ή ανατολή π.χ. στην Ολυμπία. Αυτού του είδους ατραξιόν έχουν μεγάλη απήχηση σε εταιρείες υψηλότερης στάθμης, όπως είναι η Princess. Σε γενικές γραμμές, οι προορισμοί πρέπει να γίνουν πιο δημιουργικοί και να προτείνουν παρόμοιες ιδέες στις εταιρείες, έχοντας βέβαια επιλύσει τις όποιες αγκυλώσεις υπάρχουν, όπως τα ωράρια των αρχαιολογικών χώρων.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο για τα λιμάνια τρανζιτ – αλλά και για τους κόμβους – είναι το πόσο καθαρή και φιλική είναι η περιοχή γύρω από το λιμάνι. Όπως ελέχθη, μια κακή κατάσταση γύρω από το λιμάνι δημιουργεί ένα ψυχολογικό τείχος στον επιβάτη που τον σταματά από του να εξερευνήσει πιο βαθειά και να ξοδέψει στην τοπική οικονομία. Οπωσδήποτε οι εταιρείες κρουαζιέρας λαμβάνουν πάντα υπ' όψιν τους όταν επιλέγουν ένα προορισμό, κατά πόσο είναι καθαρή και ευχάριστη η περιοχή γύρω από το λιμάνι.
Ερχόμενοι στο θέμα του συνωστισμού, που είναι ένα διαρκώς επιδεινούμενο πρόβλημα με τα τεράστια μεγέθη των πλοίων και τις συμπτώσεις προσεγγίσεων πολλών εξ αυτών την ίδια μέρα, όλοι αναγνώρισαν το σημαντικό του προβλήματος. Σε γενικές γραμμές συμφωνήθηκε ότι είναι θέμα συνεννόησης μεταξύ τοπικών αρχών και εταιρειών και αναφέρθηκε το παράδειγμα της Αλάσκας. Εκεί οι εταιρίες μαζί με τα λιμάνια έφτιαξαν μια ομάδα διαχείρισης συνωστισμού (conflict resolution group) όπου συνεννοούνται όλοι μεταξύ τους για να αποφεύγονται όσο το δυνατόν οι μαζικές προσεγγίσεις.
Άξονας 3ος – Ελλάδα ως κομβικό κέντρο κρουαζιέρας
Εδώ συζητήθηκαν οι υποδομές υποδοχής πλοίων και από-επιβίβασης επιβατών, οι υπηρεσίες διακίνησης και μεταφοράς, η δυνατότητες του διεθνούς αεροδρομίου και οι προοπτικές επάρκειας προγραμματισμένων πτήσεων.
Σε γενικές γραμμές υποστηρίχθηκε θερμά η περίπτωση του Πειραιά ως κομβικού λιμανιού της Ανατολικής Μεσογείου, εφ' όσον βέβαια αλλάξει το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
Εδώ πρέπει να σημειώσω ότι η πολύ ώριμη τοποθέτηση του Υπουργού Τουριστικής Ανάπτυξης σχετικά με τις απαιτούμενες θεσμικές αλλαγές δημιουργεί αισιοδοξία ότι και η επίσημη πολιτεία έχει γνώση και συνείδηση ότι έφτασε η ώρα να δούμε τα πράγματα με ανοιχτό μυαλό και να προχωρήσουμε στον απαραίτητο εκσυγχρονισμό.
Είναι άλλωστε πλέον σαφές ότι οι απαιτούμενες θεσμικές αλλαγές μόνο οφέλη έχουν να δώσουν στη χώρα και μάλιστα πολύ σημαντικά. Πάντως, οι εκπρόσωποι των αεροπορικών εταιρειών, του ΟΛΠ και του αεροδρομίου Ελ. Βενιζέλος δήλωσαν έτοιμοι για την εξυπηρέτηση μιας τέτοιας εξέλιξης.
Την επόμενη μέρα ακολούθησε το workshop, όπου οι εκπρόσωποι των εταιρειών συναντήθηκαν με τους συνέδρους που είχαν κλείσει τραπέζι, για μια πιο απ' ευθείας συζήτηση.
O HATTA θεωρεί ότι το συνέδριο αυτό ήταν μια σημαντική επιτυχία, αφού για πρώτη φορά εκπροσωπήθηκε σχεδόν όλη η βιομηχανία της διεθνούς κρουαζιέρας και μαζί με τους συνέδρους επετεύχθη μια ουσιαστική πρώτη επικοινωνία. "Νομίζω πως όλοι βγήκαμε σοφότεροι, αλλά και πιο αποφασισμένοι να συνεχίσουμε αυτή την μεγάλη προσπάθεια προκειμένου ο Ελληνικός χάρτης να αποκτήσει επιτέλους Home ports αλλά και να γεμίσει με «καθιερωμένους» προορισμούς διεθνούς κρουαζιέρας" δήλωσε σχετικά ο κ. Ευαγγέλου.
πηγη traveldailynews.gr
